Afb. 2. Inhoud van de kist met in tweede kistje
de equerre
Het instrument is van Franse origine en gesig
neerd 'Secrétan a Paris'. Marc-Frangois-Louis
Secrétan was professor in de optica aan de
Universiteit van Lausanne tot 1848. De firma
werd aanvankelijk in 1789 opgericht doorNoël
Jean Lerebours aan Quay de 1'Horloge 69' en
was later te vinden op Place du Pont Neuf 13
(1789 of 1795), met een werkplaats op Place
Dauphine 282. Secrétan werkte samen met
Noël-Marie-Paymel Lerebours in Parijs van
1845 tot 1855 en daarna alleen als 'Opticien de
S.A.M. l'Empereur'. Hij deed werk voor
l'Observatoire de Paris en vermoedelijk
voegden zijn zoon Auguste en neef Georges
Secrétan zich bij hem. Later (vanaf 1855
gingen die laatste twee verder onder de naam
Maison Lerebours Secrétan.3 Deze laatste
firmanaam is te zien op het label in de deksel
van de kist. Dit label is echter niet het origi
nele, aangezien met de hand geschreven tekst
achter dit label verdwijnt en er ook restanten
van een vroeger label te zien zijn. Om deze
reden is het goed mogelijk dat dit instrument
gemaakt is door Mare Secrétan voor 1855
(aangezien dit het jaar is waarin de firmanaam
'Maison Lerebours Secretan' werd geïntro
duceerd). Op het label is zelfs nog meer
historie zichtbaar: de opvolger van Maison
Lerebours Secrétan, C. Epry, stempelde er
zijn naam op en haalde het adres 11 Chaussée-
d'Antin' door. Epry maakte telescopen en was,
in het begin van de 20ste eeuw, de opvolger
van het 'Ancienne Maison Lerebours et
Secretan, Fondée en 1789'.4
Qua ontwerp is het instrument te vergelijken
met een theodoliet van Société de Lunetiers
(SDL) uit 1869 in mijn collectie. De basis is
hoekig (negenzijdig) uitgevoerd en de
stelschroeven hebben een dubbele geribbelde
rand. De 35 centimeter lange telescoop heeft net
als het instrument van SDL geëtste kruisdraden,
maar in tegenstelling tot dat instrument zijn de
stadiaharen daarbij verticaal aangebracht.
Hoewel dit tegenwoordig niet vaak meer
voorkomt, kwamen deze in die tijd regelmatig
voor bij instrumenten van Europese makelij.5
Ajb. 3. De complete set Afb. 4. Instrument
80
3 Brenni, P., '19th Century French Scientific Instrument Makers, III: Lerebours et Secretan', in: Bulletin of the Scientific
Instrument Society, No. 40 (1994), pp. 3-6
2 Andrews, A.D., 'Cyclopaedia of Telescope Makers, Part 5 (Sae-Sim)', in: Irish Astronomical Journal, 23(1), 1996, pp. 78-80
3 Websters Signature Database on Secretan: http://historydb.adlerplanetarium.org/signatures/
4 Websters Signature Database on Epry: http://historydb.adlerplanetarium.org/signatures/
Staley, W.W., Introduction to mine surveying, Stanford 1964, pp. 246-259
