tn^nnHtrifcken VermdTuttg der Batnvifchen Republik ■3 u 5Ï Afb. 7. Nederlandse basispunten na de metingen van Krayenhoff, gepubliceerd in Monatliche Correspondenz 1804. Conclusies 1 Krayenhoff en de wereldwijde driehoeks metingen is een vergeten hoofdstuk in Wilfiried Uitterhoeves proefschrift. 2 Krayenhoff kreeg via de hiërarchische lijnen in 1801 opdracht met de driehoeks metingen van de Bataafsche Republiek te starten. 3 Deze opdracht, van de Franse astronoom Perny de Villeneuve, kwam nadat Van Swinden zich in Frankrijk, bij Delambre en Méchain, uitvoerig over de rekenmethodiek voor triangulatie op de hoogte had gesteld. 4 De wetenschappelijke aanpak van Delambre en Méchain plus de invoering van het metrieke stelsel, die eveneens door Van Swinden als regeringsvoorstel gepubli ceerd werd, vormden de start van de practi- sche triangulatie in de Bataafse Republiek. 5 Het Franse "Bureau des Longitudes" was rond 1800 het toonaangevende instituut voor de wereldwijde triangulatie. 6 In de tijd van de "Batavische Vermessungen" waren de Zuid-Europese driehoeksmetingen vanaf Duinkerken-Mont Cassel via Parijs, Madrid en Barcelona gevorderd tot op de Balearen. 7 Krayenhoffs "Batavische Vermessungen" van 1803 vulden een witte vlek in het Franse West-Europese triangulatieplaatje. 8 Krayenhoffs "Batavische Vermessungen" werden geïncorporeerd in de grote West- Europese militaire landkaart van J.R. Delaistre uit 1812. 9 De Middellandse-zeekaart van de Spaanse hydrograafVincente Tofino uit 1811 werd geconstrueerd in opdracht van Spanje, Frankrijk, Italië en Malta. Deze kaart kan gezien worden als het eerste grote succes van de internationale samenwerking door astronomen, geodeten en hydrografen. West-Europa werd mede hiermee trigono metrisch met Afrika, het Midden-Oosten en Brits-Indïë verbonden. 10 Het door Koeman gebruikte begrip "militaire kartografie" is misleidend. Alle 19c'e eeuwse trigonometrische kaarten waren militaire kaarten. NIET-militaire/ trigonometrische kaarten waren per definitie ongeschikt voor ingenieurs werkzaamheden en voor zeevarenden. 11 De genoemde standaardwerken van Koeman en Bubberman dienen herzien te worden. Met dank aan dr S.J. de Groot. 1884-2009 125 jaar kaart van Rotterdam Meer hierover volgt in nr. 2010-1 Gcograpbifdie Ortibefliroinungen ant (3ct i2n Obtrftcn i'. K Nuimi Oerlef AirJcriburg w AflcuJe Ahtwdïpflhr Licfcfnua.ctilliuro» AljiJirn in ItolInuiï JübMub. VVaiMitm Fcluc Md rit 41 aïlf J Kirctalkuim A^ttfBcbr ^mlkclvccn r AlUuiJf»PiircJulinrm -r - 'J'Liuiu tlfr IScrudii öp iQïWin t - BmU Kriel I te-nu tin] Hoograven 4 Btrrnrwyk T ïk-JUfceubrcck- CipcE im ÏJTal TtarirteUt Italic, nclIC* KisrcLiïiunn JJamfcufg in VV.iklmni I>ienwn i t 4 Dilnkirrken JJiiUiiuidciL ...i44 Edun. ÖpieltliiuTii Oocinckm T GfruJa trtMMlc-Hred* - - Gö»*Cj Su ISn.vö-Tïmrm - 'i ijnVcfAfeidu 4 Elude Almr£ r r ffoci Ka»l«Ï4rtii»ï)t«nn Ikjxttgoutitifcli I Lingo IjTcice ïl* 6' 4 C* 51" Iti' J7>#5 tl 35 5. 51 4J. 3 11 3 SS, O y* 16; 1 31 IV it. S3 ,5öv 4 ifl it 51, f Si 21 53, 5 31 *1 53, fi 51 12 17. 0 21 23 41. si 53 31 53* 4 31 3 4 7 52 1$ 4 31 3® 41. K 51 18 H. 9 U 21 fis» fi .S3 57 ■58. 4 li 24 o 51 34 X iS, 1 Al ti 33, 4 31 8, a 51 44. S 31 3Ö i At 55 JJ. 7 21 *9 is, 7 51 51 ti, 5 31 34 W i Ai 4S 55. I 34 31. 52 5 13, O 31 TV 3Ch 1 51 ?jl 24, I 13 15 5<5, 6 52 19 36, A tl 15 34. 5 31 55 37, 8 tl 1? 17-' S 51 44 54, 7 32 t 3Vi 5 51 Q 4v, 9 37- 7 51 35 Si. J 13 38 13. 52 21 2. 4 i<y a 13, O 53 3 IJ, 0 Kt 3' 4^ 9 S* 4. S 31 42 41. ti Al 49* 12 18 15- O Al 4U Agh. I 31 12 .1 51 0 42. 9 i i ïfi s* 4 Af 4t tl, 1 21 21 M5, 7 51 3 tja 4 21 49 30 a Ai O 3d. 4 tl 51 59* 4 sr 43 S* 6 11 1* 14. A Ai ia. 3 21 5S 37, e 51 4* 3i. 6 ii.iin 150

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2009 | | pagina 24