Mémoire analytique...4 p. 49-81, waar hij een
'Tableau des latitudes et longitudes' geeft "qui
ont servi a la carte de l'Inde Néerlandaise".
Daar legde hij in vier kolommen ±475 posities
vast die hij gebruikte als ijkpunten voor zijn
kaart.5 Zie hiervan een voorbeeld in afb. 1
Tot zijn autoriteiten rekende hij - zoals op die
pagina's is te lezen - Engelse en Franse groot
heden als Horsburgh, Goldingham [Madras],
De la Place, Freycinet, Duperrey, Coulier,
Philibert, Norie, Arrowsmith, Dumont
d'Urville, en de Rus Krusenstern, maar ook
een groot aantal Nederlandse zeeofficieren,
zoals Machielsen, Edeling, Kolff, Modera, De
Perez, Hugenholtz, Schroder e.a.
Flet is niet overbodig op te merken dat Von
Derfelden geen hydrografische, maar een
topografische kaart vervaardigde, waarbij een
van de hoofddoelen was ten behoeve van de
Nederlandse regering en het Indische gouver
nement een beeld te geven van de bestuurlijke
indeling van de Archipel, maar waarmee hij
ook probeerde de inwoners van het moederland
een zo goed mogelijk beeld te geven van de
overzeese bezittingen in de Oost. In de open
zeeruimte plaatste hij bijkaarten met de meest
recente voornamelijk hydrografische of hydro-
grafie-gerelateerde informatie.
Op p. 84-112 van de Mémoire analytique...
vermeldde hij het kaartmateriaal dat als uit
gangspunt had gediend voor zijn kaart.6 Hier
van een voorbeeld in afb. 2.
Het is volkomen waar wanneer Mohrmann
schrijft: "Nimmer heeft hij zelfs ook maar één,
door hem astronomisch bepaald punt in een
driehoeksnet berekend, laten verifiëren en
gepubliceerd." Hij was geen geodeet, maar een
cartograaf.
In Mohrmanns nauwkeurigheidsschaal komen
atlassen [en grote overzichtskaarten] terecht in
categorie 8. De geodeten van zijn categorieën
1 t/m 7 komen als zodanig niet aan dergelijke
kaarten en atlassen toe. De toevoeging "Deze
hoeven niet aan de hoogst haalbare nauw-
Afb. 2. Een voorbeeldpagina uit het hoofdstuk
in de Mémoire analytique... waarin Von
Derfelden het grootste deel van het bronnen
materiaal dat hij in zijn bibliotheek bezat of dat
hem van vele zijden in bruikleen werd gegeven,
per geografische eenheid heeft opgesomd.
keurigheidseisen te voldoen" is overigens
verbazingwekkend. Met Von Derfelden ben ik
van mening dat genoemde producten wel
degelijk aan de hoogst haalbare [cartogra
fische] nauwkeurigheidseisen moeten voldoen.
Waarschijnlijk bedoelt Mohrmann 'de geode
tische nauwkeurigheideisen van zijn cate
gorieën 1 t/m 5'.
Dit alles overwegende kan worden gesteld dat
Von Derfelden het verdient anders te worden
'"4
Sumatra.
Chart of SumatraLondonSaycr1790 2 sh.
Zcc-kaart van 't eiland Sumatra bij van Keulen.
Map of the Island of Sumatra by W. Marsdenfirst edit.
Mfimc carte1811.
Map of the Island of Sumatra, by J. Gardner 1839.
Kartc von der Insel Sumatra, von Bcrghaus t&3j,
Chart of the \Vc&i-Coast of Sumatra, by W. Kirton 1783.
Western Coast of Sumatra, by J. Horsburgh, t83a.
Plans and charts, in the report of the length of the pendulum
at the equator, by J. Goldingham, 1831.
Route from Padang to Menangkabu (Memoir of the life etc.of
Thorn. Stamford Rallies), London, i83o.
Eastern Coast of Sumatraby J. Anderson 3sh.London 1836.
Sketch of the Jambi - riverby J. Anderson 1836.
Cótcs ct tics d test dc Sumatra.
Pas-knart van den Vaarweg van straat Ran ka tot aan Pulo
Temaou; Amsterdam bij van Keulen.
Southern part of China Seawith MalayaBankaetc.London
Saycr.
4 Derfelden van Hinderstein, G.F. von. 1841Mémoire analytique, pour servir d'explication a la carte générale des possessions
néerlandaises dans Ie grand archipel indien par Ie baron -publié par les soins de C.A. Tindal. La Haye; Amsterdam: Gebr. van
Cleef
5 Voor een vergelijking van de posities van een aantal plaatsen die bij Von Derfelden en Melvill van Carnbee voorkomen, wordt
verwezen naar de cd-rom achter in de handelseditie van mijn proefschrift: 'Bijlagen'> 'Bijlage4.pdf '4.4.', p. 81-83
6 cd-rom: 'Bijlagen'> 'Bijlage4.pdf '4.1.', p.1-56
51
