*/f
Tabel 4: Britse chronometereizen tussen het Aziatische continent en de wateren rondom Borneo
Naam hydrograaf
Cdt HMS
Vakpublicaties
1
D. Ross
1780-1849
Flora en de Sophia
China East Coast 1805-1820.
Hainan 1817. Singapore 1819
2
D. Dunn
1784-1859
Euphrates en de
Curasao 1831-1835
China East Coast, Singapore
East-Indies
3
E. Belcher
1799-1877
Sulpher 1836-1842 en
Samarang 1843-1846
Borneo, China East Coast,
East-Indies
4
C.R.D. Bethune
1802-1884
Conway 1840-1841
Shanghai, Borneo River Bruni
1843. Straat Singapore 1845
5
J. Brooke
1803-1868
Privé jacht Royalist
(142 ton) 1839
NW Borneo. Brooke's Point op
Spaanse eiland Palawan
6
G.R. Mundy
1805-1884
Iris 1843-1847 en de Wolf
East-Indies, NW Borneo
7
H. Kellett
1806-1875
MedusaPhlegethon,
Aetna en Starling
East-Indies 1841-1844, China
East Coast
8
H. Keppel
1809-1904
Dido 1841-1844 en
Meander 1847-1851
East-Indies, NW Borneo
9
R. Collinson
1811-1883
Bonetta, Dido 1846,
Bentinck en Nimrod
Canton en Yangtse-Kiang, Labuan
10
H. Boyes
1815-1852
Vixen
East-Indies, NW Borneo
11
W.T. Bate
1820-1857
Young Hebe 1846 en
Royalist 1849-1854
China East Coast, Labuan en
Singapore, Palawan
Toelichting op tabel 4:
De keuze van deze reizen is niet uitputtend, wel representatief. Voor de triangulatie van de verdragshavens op
de Chinese Oostkust: zie DHC 2008-3, kaartje p. 86.
Kolom 1: Deze Britten, genummerd 1 t/m 11, staan in volgorde van hun geboortejaar.
Kolom 2: Captain D. Ross (regel 1) was in de periode 1827-1833 de tweede Marine Surveyor General van
Brits-Indië. Zijn hoofdkantoor was gevestigd te Calcutta, hij werd de Father of Indian suveys genoemd (zie
DHC 2008-1, p. 16-17). Ross (tabel 2 regel 6, 7 en 14) heeft vooral met zijn Singapore-kaarten een belang
rijke voorzet gegeven voor Melvill's eerste kaarten, die naar Ross verwezen.
Sir Edward Belcher (regel 3) heeft vele, voor de wereldwijde triangulatie belangrijke, publicaties op zijn
naam: A treatise on nautical sun'eying (1835), dat toen jarenlang als hét handboek voor de Britse hydrografen
aangemerkt kon worden. Daarbij heeft Belcher enkele kaarten van de Chinese Zee geconstrueerd. Belchers
Borneo surveys zijn te lezen in: Narrative of a voyage round the world, performed in HMS Sulpher 1836-1842
including Naval operations in China 1840-1841 (1843). Daarna werd Belcher, in de periode 1843-1846, com
mandant van HMS Samarang, waarbij hij zijn surveys van het Britse deel van Borneo vervolgde.
C.R.D. Bethune (regel 4) wordt ook als C.R. Drinkwater-Bethune geschreven.
J. Brooke (regel 5), een gewezen Landmachtofficier, veroverde zonder strijd Labuan. In tabel 4 is hij, tussen
alle hydrografen, een buitenbeentje. Brooke ging op 18 augustus 1842 de geschiedenis in als de eerste Brit
met de titel Raja of Sarawak and Governor of Labuan. Zijn droom was van Labuan met de haven Victoria een
tweede Singapore te maken.
R. Mundy (regel 6) schreef hierover: Narrative of events in Borneo and Celebes, down to the occupation of
Labuan (1848).
H. Keppel (regel 8) werd in de periode 1867-1869 Commander-in-Chief China, zijn opvolger in deze functie
was Kellett (regel 7) in de periode 1869-1871. Keppel schreef uitvoerig over het China Squadron van ruim 70
schepen in zijn A sailor's life under four sovereigns 1899).
Kolom 4: Cdt Commandant
Een afbeelding van HMS Dido (regel 8 en 9) staat in DHC 2008-3, p. 88, Keppel werd als commandant van
de Dido 1841-1844 opgevolgd door Collinson.
Kolom 5: NW Noord-West
151
