|j|
zijn vader diens ambt als "Mathematicus der
Admiraliteit van Amsterdam" overnam.
Regel 11Hennert was als astronoom werk
zaam bij de Universiteit te Leiden en te
Utrecht. Hij publiceerde over optiek, achro
matische telescopen. Hennert was leermees
ter van Van Swinden (regel 16), Beeck Cal-
koen (regel 19) en Utenhove (regel 20).
Kolom 3:
B Volgens Bierens de Haan (noot 14), lid
van de Hollandse Maatschappij der weten
schappen, die gestart is in 1752.
A Verbonden als astronoom of wiskundige
aan de Universiteit van Amsterdam.
F idem Franeker
L idem Leiden
U idem Utrecht
Kolom 4: Geboorte- en overlijdensjaar
Kolom 5: De titels zijn ietwat ingekort.
Daarbij zijn enkele hoofdstukken met voor
de Lengtegraad belangrijke onderwerpen
genoemd.
Regel 12, George Adams (1709-1772), deze
Brit construeerde vanaf 1750 draagbare astro
nomisch kwadranten. Verder is van zijn zoon,
met dezelfde voornaam: A treatise upon the
construction and use of the new celestrial an
terrestrial globes (1785). Opvallend is dat
diverse leerboeken, zoals die van Morgenster
(regel 7), Douwes (regel 9) en Steenstra (regel
10), nog lang na de dood van de oorspronke
lijke schrijver in steeds verbeterde edities uit
gegeven werden.
Een fenomeen waaruit de berekende, geografi
sche nauwkeurigheid af te leiden is, zijn de
"zeeplaatsen" ofwel de maritieme, primaire tri-
angulatiepunten. Tussen de publicaties van De
Graaf (regel 1) en die van Florijn (regel 17)
verloopt ruim een eeuw. De nauwkeurigheid
van een orthografische kaartprojectie is dan
weliswaar verbeterd, maar de echte wereld
wijde doorbraak komt kort na Florijns zee
plaatsen (zie DHC 2009-4, p. 146 afb. 2), rond
de oprichting van het Bureau des Longitudes.
ASTRONOMIA
STERREKUNDE,
Afb. 8. Horologium autobarum als een vroeg-
Nederlandse inbreng voor de Lengtegraadop
lossing van Zumbach (tabel 2 regel 6) in 1752.
Deze tijdmeter, door Zumbach autobarum (de
verplaatsing van het eigen gewicht leverde de
energie voor de werking van de tijdmeter)
genoemd, heeft op zee niet gewerkt.
Door, pen Heïre
Di La LANDE,
XonSritlyk' ejstttha&r' Urraar dtr ÏFifiundt; fj£ ivxi
di Jfctdtmitft drf fPtslenfibappm vm Paryt, Len
den Petersburg Berlyn SttÜnhnBologna
der HoUandjcbt Mtuifibappye te Haar
lem, enz, enz. Kcnmglytm Ctnfir,
Kssr dcfl tweedenverbeterden, cn vermeerderden
druk uk bet F male h vcroajd
Door
ARNOtDUS BAS TI A AN STRABBE,
Mathematicus te Am fier dam.
Ed m bet Jicht gsbrsgt onder bet opiadit van
C O RN E LI S DOUWES,
Afalbcmaticus es Jtxamimtieur der Zee - Officieren ejj
Stuurlieden ttxgfjif bel Ed. M&sg. Cclltnt ut
jddrtriraliiril te AmfltrdomUi van de Jlol-
Isndfcht Maatfaappyt der (Vcctinfcbap*
pen ts Ihcrlem, (fc. fifr,
SEKSTE USEE, ff
Ti AMSTERDAM,
By JAN MO A TE R ft £r Bockverkoopcr.
MDCCtrXXIJL
Afb. 9. Titelpagina van Strabbe (tabel 2 regel
14), Astronomia of sterrenkunde (1773-1780).
Dit is het belangrijkste 18de eeuwse, Neder
landstalige studieboek voor de toegepaste
astronomie/wiskunde in relatie tot de wereld
wijde triangulatie. Cornells Douwes (tabel 2
regel 9) heeft alleen aan deel 1 van de vier
delen meegewerkt, omdat hij in 1773 overleed.
48
