Een passie voor kaarten
Van 19 februari t/m 24 april 2011 was Een pas
sie voor kaarten in het Limburgs Museum te
Venlo een presentatie van topstukken uit de
cartografie van de zestiende en zeventiende
eeuw. De kaarten zijn afkomstig uit de collec
tie Manders, een omvangrijke verzameling van
honderden historische kaarten, prenten, teke
ningen en prentbriefkaarten die het Limburgs
Museum in 2009 heeft verworven. De kaarten
uit deze verzameling zijn vorig jaar onderzocht
en beschreven, de gegevens zijn opgeslagen in
de database van het museum en daarmee toe
gankelijk voor onderzoekers. Wat eveneens ter
hand is genomen is de materiële verzorging
door het Restauratie Atelier Limburg.
(www.limburgsmuseum.nl)
NB Jammer dat niemand daar DHC tijdiger op
attendeerde, svp doen bij zaken uit uw regio!
Kadastrale Atlas van Enschede en Lonneker
In december 2010 heeft de Stichting Kadas
trale Atlas Overijssel het 14e deel gepresen
teerd van haar serie atlassen 1832. Dit deel
omvat Enschede en Lonneker. De atlas vormt
een schat aan informatie voor iedereen die is
geïnteresseerd in de omgevingsgeschiedenis.
De uitgave is op cd. De atlas is het resultaat
van samenwerking tussen de Stichting Kadas
trale Atlas Overijssel, het gemeentearchief
Enschede en de Historische Sociëteit
Enschede-Lonneker. Een aantal vrijwilligers,
waaronder Ineke Vink, Gerard Hissink en Jos
Schmit, hebben enorm veel werk verzet om de
gegevens te bewerken en zodanig te presente
ren dat veel mensen er plezier aan kunnen
beleven. De cd kost 12,50 (incl. verzendkos
ten 14,34) en is verkrijgbaar bij het Histo
risch Centrum Overijssel.
(www.historisehcentrumoverijssel. nl)
Van een NAP-sponsor
'Het Nieuw Amsterdams Peil (NAP) is het
oudste referentievlak voor hoogte ter wereld.
Het ANWB-fonds leverde een bijdrage
aan de unieke NAP-tentoonstelling in het Stad
huis van Amsterdam.'
(ANWB Kampioen, april 2011)
Peilschaal nu geregistreerd
Het weekblad Actief, advertentieblad van Tyt-
sjerksteradiel van 23 februari 2011 vermeldde
onder het kopje "Schenkingen voor het Streek
museum" een aantal donaties. Hieronder was
de vermelding van een peilschaal uit de 19e
eeuw, die als afbeelding 1 van mijn bijdrage
over het Fries zomerpeil in DHC 2007-2 op
bladzijde 65 al werd afgebeeld. Genoemde ver
melding in Actief hield niets anders in dan dat
de betreffende schenking werd geregistreerd en
wel onder nummer ST.2010IV-19. Nieuw was
voor mij de vermelding dat de steen werd ver
vaardigd van Belgische kolenkalksteen en een
formaat had van 95 x 31.5 x 16 centimeter.
Peilschalen, hakkelbouten en verkenmerken
werden destijds kennelijk uit dit materiaal ver
vaardigd en behakt.
Henk Holsbrink
Groningse grenspalen
Onder dit kopje verscheen in de weekendgids
van Trouw van 2 april 2011 een bijdrage over
een wandelroute die voor een deel loopt langs
de Groninger rijksgrenspalen 169-1 tot en met
172-1, gelegen ongeveer 3 kilometer zuid-oos
telijk van Ter Apel. Kenmerkend voor de bij
drage is de afgedrukte kaart van de route en de
in het oog springende foto van de scheefge
zakte en bijzondere grenspaal 172 die zich
bevindt aan de Barnflair Leidijk. Het is een
zogenaamde "hamersteen van Bentheimer
zandsteen met een breed bovenstuk, met andere
stenen geplaatst na een grensconvenant in de
achttiende eeuw. Het Congres van Wenen van
1813 en het grensverdrag van Meppen van
1824 bevestigde en bestendigde de toen al met
deze palen aangeduide rijksgrens. Aan de
Nederlandse zijde staat de inscriptie RBF met
daaronder een N. Deze inscriptie staat voor
"Respublica Belgica Foederata later aange
vuld met de N van Nederland. Vertaald luidt de
inscriptie uiteraard "Republiek der Verenigde
Nederlanden". Aan de Duitse zijde de soortge
lijke inscriptie "EPM" met daaronder de later
toegevoegde letters H en P. De letters "EPM"
betekenen "Episcopatus Monasteriensis
oftewel "Bisdom Minister". Genoemde letters
H en P staan voor de namen van de Koninklij
ken Hannover en Pruissen die het Bisdom
Münster in de loop van de tijd hebben overge-
55
