fasé/
de inmeting van vastlegging 1, de grote
bronzen bout in de "Z[uidelijke] muur van het
meest Z[uidelijke] huis op de Noord-punt van
Schokland (Emmeloord)" (afb. 5). De eind
punten van een daarbij aangehouden meetlijn
(basis) van ruim 24 meter werden verzekerd
met bronzen bouten in ondergrondse basalt
blokken. Vastlegging 1 bevond zich ongeveer
1,5 meter boven een peilmerksteen - door
Bloemendaal vaardig nagetekend - die eraan
herinnerde dat op 14 januari 1916 het water
daar tot 2,90 A.P. gestegen was; een vloed
hoogte die met, naar schatting9, enkele deci
meters achterbleef bij die van 4 februari 1825
(afb. 6). De stormvloed van 1916 was de defi
nitieve aanleiding tot de afsluiting en gedeel
telijke drooglegging van de Zuiderzee, met het
einde van Schokland als eiland tot gevolg.
NOP-punten
Als hoofd van de Bijhoudingsdienst RD
informeerde prof. Tienstra zijn medeleden van
de Rijkscommissie voor Geodesie (RCG)10
over de voortgang van het project: "Na
aansluiting van dit net aan Vollenhove I en
Kampen I waren de overblijvende fouten Ax en
Ay in Urk I: +196 en -11 mm, in Elburg I: +36
mm en 0 mm, in Urk III: +111 mm en -35 mm.
Tenslotte is dit net aan drie punten11 zoowel
affien als conform aangesloten en heeft
bevredigende resultaten gegeven." Verder
uitweidend over de ervaringen, merkte Tienstra
op dat de T3-theodoliet van Wild (randdiameter
nominaal 14 cm) "door de groote soepelheid in
het gebruik uitstekend bevalt, hoewel de resul
taten in nauwkeurigheid nog altijd eenigszins
achter schijnen te blijven bij die van de 21cm-
Wanschaff. Verder is wel gebleken, dat bij de
afstanden, die noodig waren voor de bepaling
van punten op de Meerdijk Lemmer-Urk, de
nauwkeurigheid, die deze instrumenten bieden,
volstrekt noodzakelijk is". In dit verband had
landmeter Meertens, in mei 1934 met de T3
metend vanaf het monument op de Afsluitdijk
è^£>3?y.33
Afb. 5. Centrering NOP 8. Meetschets D.K.
Bloemendaal, 23 september 1941, met
Vastlegging 1 t.o.v. peilmerksteen '14 januari
1916'. Bron: Bedrijfsmuseum Kadaster-, inv. nr.
1363. Zie ook afbeelding 3.
Driezen zal dus in het gezelschap zijn geweest
dat in de zomer van 1941 met landmeter
Bruins de moeizame tocht naar Schokland
ondernam; evenals tekenaar D.K. Bloemendaal
en rekenaar F.W. Pieters, die zomer 1941 als
leiders van Bruins' twee meetploegen in en
rond het poldergebied in de functie van
'waarnemer' velddienst deden.8 Bij een
temperatuur van 20° C. zou Bloemendaal in elk
geval later, op 23 september, aanwezig zijn bij
Afb. 6. NOP 8, peilmerksteen '14 januari 1916'
anno 2011. Foto: schrijver
itf ocyss c.csili" e.céiS a iy ya
3.y. V' i'
8 De bezigheden van Bruins, Bloemendaal en Pieters, zomer 1941, zijn fragmentarisch te volgen aan de hand van aantekeningen
in hun bewaard gebleven zakboekjes (Bedrijfsmuseum Kadaster te Arnhem, inv. nr. 1363 sub. 5).
9 J. ter Pelkwijk, "Overijssels watersnood. Een heruitgave van het verslag van de ramp van 1825", Publicaties van de
IJsselacademie nr. 147, Kampen 2002
10 Verslag vergadering nr. 169, d.d. 20/2-1942
11 Volgens prof. Bruins (interview 6-12-2006) de primaire punten Steenwijk I, Kampen I en Urk I.
78
