In memoriam
Reactie
Afb. 4. Hulprichttoestel op de M/40H-
houwitser
komen ze voor om snel de juiste richting naar
de baak te vinden, bijvoorbeeld de Zeiss Ni30.
De randen zijn opgedeeld en worden afgelezen
in duizendsten, waarbij niet onze huidige
afgeronde verdeling van 6400 voor de cirkel is
aangehouden, maar de Zweedse van 6300, die
in 1940 daar gebruikelijk was. De hoogte van
het toestel is 12.5 cm en de breedte 10.0 cm,
het is compact en ziet er vernuftig uit. Mijn
begeleider vertelde, dat liet instrument alleen
in noodgevallen werd gebruikt, bijvoorbeeld
wanneer de grote richtkijker in ongerede was
geraakt. Het toestel werd geleverd bij de 10.5
cm. houwitsers uit de m/40 serie van de
Zweedse fabrikant Bofors max. bereik 13,5
km. en past alleen op dit geschut (afb. 4). De
bouw van deze serie was in 1940 begonnen,
dus stamt het instrumentje uit die tijd.
In het begin van 1940 was Nederland
koortsachtig op zoek naar wapentuig om het
leger weer op een acceptabel peil te brengen.
Hiertoe had men bij Bofors een order geplaatst
voor lichte houwitsers uit de m/40 serie met
aanpassingen voor Nederlands gebruik onder
nummer m/40H, die zo snel mogelijk geleverd
zouden worden. Vanwege de
neutraliteitspolitiek van Zweden werden de
houwitsers uiteindelijk door de Zweedse
overheid in beslag genomen en voor eigen
gebruik geschikt gemaakt. Door mijn aankoop
is na 71 jaar een stukje van de niet-geleverde
houwitsers toch in Nederland terecht gekomen.
Onze donateur prof.dr.ir. Gerrit Hendrik
Ligterink, emeritus hoogleraar
Fotogrammetrie aan de TU Delft, is
overleden. Hij werd geboren op 2
september 1927 te Aalten en overleed op
23 juli 2011 te Nootdorp. Geodesia 1992-
11 was een themanummer over zijn Delftse
afscheidssymposium; eerst in DHC 2003-3
(p. 87) is in een Varia aandacht besteed aan
de (nu nog presente) boom en de
gedenksteen aan de Thijsseweg daar, hem
toen aangeboden door het Landmeetkundig
Gezelschap Snellius. Een vakgericht In
Memoriam door prof.dr.ir. Theo Bogaerts
is gepland voor Geo-lnfo 2011-9.
Het bewuste bonnetje, waarover isgeschre-
ven in de column van nummer 2011-2 van
de Hollandse Cirkel, komt uit het nalaten
schap van dhr. Struik.
John Vossepoel (Planimetrica)
84
