®C'o (Jnqenieur.
Afb. 4. Prent 'DerIngenieur'van onbekende
Duitse herkomst, zoals in 1955 gepubliceerd in
'K&L' (www.dehollandsecirkel.nl)
verschenen wel vele herdrukken. De webstek
www.janluyken.com geeft zijn gravures zelfs
ook, maar zoiets geldt (nog?) niet voor
Graauwharts werk. Specifiek de landmeter van
hem is wel te vinden op een website over
Ameland te kaart.6
Het fenomeen van een beroepsafbeelding met
een stichtelijk vers was ook niet typisch
Nederlands. K&L nam een jaar na de prent van
Huijberts ook zo'n oude Duitse prent op, toen
helaas zonder nadere bronvermelding of
datering (afb. 4).7 Het stichtelijk karakter
begreep men niet meer of men nam er afstand
van. 'Der Ingenieur. Was hilfft hie Stadte
messen, und Gottes Stadt vergessen', zo staat
in gothisch schrift boven de prent. 'Zonder
landmeetkundige arbeid geen kaarten, geen
plannen geen opbouw', zo zette de redactie er
platvloers onder en dat was bepaald geen
vertaling. Scoorde de pr van het vakgebied
beter dan aandacht voor de godsstad, voor het
hemels Jeruzalem, of was het alleen maar
'scheiding van kerk en vakgebied'? In
Duitsland is nog steeds een gebrandschilderd
siervenstertje met de genoemde prent populair.
Het glasplaatje is te koop als 'Der Ingenieur'
mèt de originele spreuk (afb. 5) en als 'Der
Vermesser' zónder die spreuk... Helaas geeft
een internetaanbod bij de eerste geen andere
herkomst dan 'traditionellem Spruch'.8
'Landmeters aan het werk'
Het Maritiem Museum in Rotterdam heeft op
de verzamelsite www.maritiemdigitaal.nl
inventarisnummer P2066 uit haar collectie
Picturalia staan (afb. 6 en 7). Men kocht de
tekening uit 1726 in 1970. De pentekening in
oost-indische inkt, grijs gewassen en gehoogd
met gouach, is getiteld 'Landmeters aan het
Afb. 5. Glasbild Ingenieur, 14 x 18 cm, mit
traditionellem Spruch "Was hilfft hie Stadte
messen, und Gottes Stadt vergessen." in Holz-
Geschenk\>erpackung' ad €69,95
www. deco-direct. de)
icnieur
ipVii^r ntfrfftr- nnft fl*Vtynyj)m.
Zonder landmeetkundige arbeid
geen kaarten, geen plannen, geen opbouw
6 Zie de rubriek Historisch nieuws in nummer 2011 -1
7 Tijdschrift voor K&L, oktober 1955, p. 61 (ook op www.
dehollandsecirkel.nl)
8 www.deco-direct.de
imb £^ifa$tatevcraiï)cn.
102
