Column: 'gele' geschiedschrijving bij RWS?
OHO
Geo-informatievoorztening
lnformatiatechno!ogio
-NEDERLAND-
cent-
W7 HR J3310
'De DID als integraal onderdeel van het primaire
proces. Dat was jarenlang we! anders. Antoine de
Kort, strategisch adviseur informatievoorziening
DID, vertelt: 'Onze voorloper, de Meetkundige
Dienst, was aanvankelijk gericht op geo-informatie. De dienst verrichtte zelf de metingen. Later werd
deze dienst omgevormd tot Adviesdienst voor Geo-informatie en ICT. Daarmee groeide ook het besef dat
er een stuk ICT-techniek nodig was om data in te winnen, te beheren en te ontsluiten.'
Die tekst was te lezen in het twee pagina's grote artikel 'Data-ICT-Dienst: knooppunt van informatie', in:
Geel! 2011-3. Geel! is het soms kleurloze maandblad voor medewerkers van Rijkswaterstaat (RWS),
traditioneel gemaakt door bureau Karin de Lange uit Den Haag, want zelf doe je ook dat niet. Dat bureau
schrijft alle artikelen en schreef dus ook het bovenstaande interviewfragment. Als gepensioneerde krijg
ik dat blaadje ook, zij het wat later en net zoals ruim duizend andere senioren in één envelop met het
VORbericht voor oud RWS-ers, dat ik zelf mag redigeren. (Alles met dank aan RWS!)
Dat de DID (van 2007) intussen al jarenlang geen integraal onderdeel meer was van het primaire RWS-
proces moet ik geloven, al blijf ik het verbazingwekkend vinden. (Die Gee//-kritiek sec van de eerste
twee zinnen lijkt weer net zo prijzenswaardig onafhankelijk als het managementboek 'Veranderend getij'
uit 2010.) De geciteerde De Kort is sinds 2010 bij de DID, maar was daarvoor vanaf 2006 wel
directiesecretaris bij de RWS-Directie Noordzee. In december 2005 vertrok ik zelf al bij de AGI (van
2003), opvolger van de Meetkundige Dienst (MD) van 1931Deze dienst werd opgericht en diende vele
decennia feitelijk om geo-informatie te leveren als juist onderdeel van het primaire RWS-proces. Toen ik
eindjaren zestig landmeetkundig rekenwerk op de Xl-computer deed, waren dat bijvoorbeeld
berekeningen van wegassen die de volgende dag met 'mijn' gegevens moesten worden uitgezet.
Vraaggestuurd heette dat later. Een telex fungeerde als e-mail. Grond- tot beheerkaarten en later DTB's
betroffen alleen strokentopografie van wat RWS wilde aanleggen of moest beheren. DTM's waren
integraal onderdeel van aanlegprojecten en zijn dat nu nog, al meten anderen ze. 'De dienst verrichtte
zelf metingen' lijkt nu een sneer, maar er waren tijden dat ambtenaren daarvoor nog geen tik op de
vingers kregen en het zorgde voor die optimale afstemming met het primaire proces. Dat met of na de
omvorming tot AGI (2003 pas) 'het besef groeide dat er een stuk ICT-techniek nodig was om data in te
winnen, te beheren en te ontsluiten' negeert dat de MD daar vanaf 1960 mee voorop liep. (Foutje van 40
jaar dus.) Dat was zelfs ver voor de oprichting van een Dienst Informatie Verwerking (DIV) bij RWS in
1971. Toen deze na 20 jaar werd verzelfstandigd kreeg de MD er de zorg voor de RWS-brede technische
infrastructuur voor informatievoorziening bij. Dit wapenfeit kon nog net worden meegenomen in het qua
titel ambitieuze jubileumboekje 'Meetkundige Dienst de volgende 60 jaar Geo-informatie voor de
Rijkswaterstaat'. Ver voor het formeel afstand nemen van de gênante MD-naam had men al
frankeerstempels met alleen de niche-term 'Geo-informatievoorziening en Informatietechnologie' (zie de
illustratie hierbij dankzij www.laakland.nl). Dat het DIV-erfenisje niet als een koekoeksjong was bedoeld
bleek ook jarenlang uit de gestandaardiseerde waarschuwing 'Pas op voor een nieuwe DIV!' bij toen
strategische adviezen.
Hoe komt men dan nu aan zo'n gekleurd stukje geschiedschrijving in GeelDat is niet omdat er niets
vastligt, zie alleen maar de MD-publicaties in de tijdschriftendatabank, maar omdat niet iédere
strategisch adviseur ze raadpleegt en misschien ook omdat het redactiebureau extern is. (Hoewel: 'Onze
relatie met RWS startte in 1990', aldus haar website....) Is er dus niet zozeer sprake van gekleurde
geschiedschrijving door RWS, maar slechts incidenteel en door individuen? Ik denk het en de HID van
de DID participeert bewust met haar dienst in de stichting De Hollandse Cirkel voor de geschiedenis van
de geodesie. Alleen daarom al past de dienstvaardige correctie hier.
(Ook opgenomen in: VORbericht 2011-7)
Adri den Boer, v.m. senior adviseur geo-informatie RWS MD/AGI
104
