Honderd jaar landmeetkunde aan de Universiteit
van Franeker 1636 -1744 (1
LIBRORUM;
CATALOGUS
B har d u s Bullen lU*|
jfetaög Jfectïttttfr# ©oth
v mww ijmjLni aont»yi 'fan**
3SOAR
■~-5 .3<&v
Henk Holsbrink
Inleiding
In nummer 2009-3 van dit tijdschrift werd
in de rubriek 'Historisch nieuws' aandacht
geschonken aan de scriptie van drs. Arjen
Dijkstra over de polemiek tussen de Harlinger
grootschipper Lieuwe Willemsz Graaf en de
Franeker professor Bernhardus Fullenius jr.
In de 'Varia: Eisinga en Fullenius, bestrijders
van bijgeloof' in nummer 2011-3 werd een bij
drage vermeld van het "Genealogysk Jierboek
2010" (het Fries genealogisch jaarboek 2010),
en wel een genealogie van de familie Fulle-
iftflLIOTHEOA FULLEMIANA
£U
INSIGNIUM AC RARiS-
MMORUM
tN£ypACUNQVE FACVElATEt
LtilGVjt* AKÏ* T.T ÏClZitTl 4\
PIÏ.JBCIPUK AM;
-THEilATlGJj
fcjTETtNSTRUMfiNTOtUJM.TAM MATHEI
MATICOHUM QIJAM MOStCALIUM»
EII'IOISSIIKJUUH ACtVMTOMUHi
MAG1ÏO LABORE ETJUMCIG
C O L L <3 i T IN SO Ujvl
J.Ö.D. ET ÜPM VIVEREt Aitil HATHESEOa
IS t ALMA FPIilDWM ACADEilEA.'.T''WJi
At li Tl A SK2J ERjf,P f. OfiWOB. tAtU-
UOVM'M AUCtTïliMEEOMV
Fitijoatrii m domo, trpLaa.
XQNJ UJTUriHA
Ci5 IC CCIX,
iïOPJBBrjt;, DvSribmicnufChajjt|* -
TTjcsrifbJ» OJ if (Sli,"
UI
Catalogus "Bibliotheca Fullenia
nius.1 Uitgebreid werd in deze bijdrage van 100
bladzijden in het jaarboek aandacht besteed
aan vader en zoon Bernhard Fullenius, beiden
in de 17e eeuw professoren in de wiskunde
(en de landmeetkunde) aan de Universiteit
van Franeker. In het artikel werden genoemde
onderwijsactiviteiten uitgebreid beschreven en
evenzo hun werk als opleiders van landmeters
en stuurlieden aan de Franeker Academie.
Fullenius sr was als professor mathesios in de
leerstoel "Mathesis" in 1636 de opvolger van
professor Adriaan Metius, die daar vanaf zijn
benoeming in 1598 een van de eerste profes
soren in de wiskunde was. Hij was de zoon van
de bekende Alkmaarse landmeter Adriaan An-
thonisz. en doceerde ook landmeetkunde, ster
renkunde, vestingbouw en zeevaartkunde en
bracht tevens het Franeker wiskunde-onderwijs
op een hoog niveau. Bij hem konden studenten
naar verkiezing colleges volgen in de Latijnse
taal of in de Nederlandse taal, wat wel een
novum was. Een hiermede wat parallel lopend
verschijnsel was dat al eerder in de eerste helft
van de 17e eeuw meer Nederlandstalige land
meetkundige boeken verschenen, zoals de her
druk van Metius werk "Manuale".2 Bernhard
Fullenius sr werd opgevolgd door zijn zoon
Bernhardus Fullenius jr. Na de generaties Ful
lenius was Loré tot aan zijn overlijden in 1744
in deze periode de derde Franeker opleider. Hij
had een ontmoeting met ene Von Uffenbach,
waarover het volgende: naast de drie leden van
de familie Fullenius en de lector Loré speelt
deze Duitse Zacharias Conrad von Uffenbach
(1683-1734) een belangrijke rol als bron van
de cultuurhistorie van deze artikelenserie over
de drie Franeker docenten in de landmeetkunde
en met name zijn ontmoeting met deze Loré.
Voorts werd er in genoemde bijdrage in het
jaarboek ook verwezen naar de "Bibliotheca
Fullenia", de catalogus uit 1709 van de boeken
uit de nalatenschap van Fullenius jr. Van het
1 Genealogysk Jierboek 2010 Fryske Akademy Ljouwert 2010
2 H.C. Pouls, De landmeterAlphen aan den Rijn 1997
114
