Nummer archiefinventaris:
2.08.05.08
Inventaris van de verbaalarchieven
van het Ministerie van Financiën:
Afdeling Directe Belastingen
(Bureaus), 1831-1845
Geschiedenis van het archiefbeheer p. 7:
9. Het archief van de Afdeling Kadaster is in
vroeger dagen grotendeels illegaal door het
ministerie van Financiën vernietigd, (mijn
cursivering, vdS)
Laten we hopen dat zoiets nu niet meer gebeurt,
maar zeker gezien de recente samenvoegingen
van Kadastervestigingen en de afnemende
kennis van de geschiedenis binnen het Kadaster
kunnen we ons wel met enige bezorgdheid
afvragen: waar is alles gebleven en hoe komen
we als onderzoeker daarbij?
- in the Service of
THE STATE
Internationale literatuur
Gewapend met al die kennis over hoe het
in Nederland is aangepakt (ook vóór de
instelling van het napoleontische kadaster)
kunnen we de geschiedenis van de registratie
van de grondeigendom ook in internationaal
verband gaan bestuderen, om dan te ontdekken
dat het ook heel anders kan. Een heel goed
overzicht, maar toch met ernstige (zich door de
auteurs bewust opgelegde!) beperkingen is het
volgende boek:
Roger J.R Kain Elizabeth Baigent, The
Cadastral Map in the Service of the State.
A Histoiy of Property Mapping. Chicago
London, The University of Chicago Press,
1992. ISBN 0-226-42261-5.
De titel geeft eigenlijk al meteen de
beperkingen aan: het gaat vooral over de
kaarten en vrijwel niet over de registers
die naast of in plaats van kaarten werden
samengesteld; en alles wordt vooral behandeld
vanuit het perspectief van de overheid:
belastinginning, verdeling van gemene gronden
(vooral ook in de voormalige koloniën)
en herverkaveling van sterk versnipperde
percelen. De kartografische vastlegging van
landgoederen ten behoeve van het beheer door
de privé-eigenaar en de rechtsbescherming
door kadastrale registraties komen er helaas
nogal bekaaid van af. Ik vond het boek ook
wat moeilijk lezen, niet alleen door de grote
kolombreedte en de nogal kleine lettertjes,
maar ook doordat er erg veel historische feiten
en namen over de pagina's zijn gestrooid
zonder datje daardoor een goede indruk
krijgt van wat er nu precies is geproduceerd
en hoe dat technisch in elkaar zat (dat is
mijn vraagstelling!). De illustraties (in
zwart-wit) zijn mooi, maar missen vaak een
goede toelichting. Het boek is duidelijk een
samenvatting van een enorme hoeveelheid
literatuur in verschillende talen (35 pagina's
bibliografie), een bewonderenswaardig
werkstuk, maar je mist een beetje een
overzichtelijke vergelijking en analyse van een
en ander, iets in de stijl van het uitstekende
slothoofdstuk, maar dan toegelicht met
kaartfragmenten en schema's. Dit boek is in
verschillende opzichten echt uitputtend, maar
gaat anderzijds toch niet diep genoeg.
Wat staat er in?
Hier volgen de verschillende hoofdstukken:
1Antiquity to Capitalism: Decline and
Renaissance of Cadastral Mapping
2. The Northern and Southern Netherlands
3. The Nordic Countries: Sweden and Its
Empire, Denmark and Its Colonies, Norway
4. Germany (met appendix: A Regional Guide
to German Cadastral Literature)
5. The Austrian Habsburg Lands, with the
Principality of Piedmont
9
Roger P. Kain and Elizabeth Baigent
Chigago 1992
