De wording van het napoleontisch kadaster
La genèse du cadastre napoléonien
Dit zijn twee pagina's uit het besproken boek "Cent millions de parcelles en France
Links staat een vroege voorganger van 1728: een perceelsgewijs opgezet kadaster van het
toenmalige graafschap Savoye, met kaarten schaal 1:2400 van dit bergachtige gebied. Het
grondgebruik is met kleuren en arceringen aangegeven. Een indrukwekkende prestatie!
Rechts een kaart uit een in 1770 ontwikkeld kadaster voor de generaliteit van Parijs. De
kaarten waren hier niet perceelsgewijs gemaakt, maar "par masses de culture", dat wil
zeggen in eenheden van gelijk grondgebruik. Op deze wijze viel de belastbare opbrengst
per gemeente vast te stellen, maar de individuele belasting van elke eigenaar berustte op
eigen opgave (dus op goed vertrouwen, net als bij onze opgave voor de inkomstenbelasting).
Er was wel een soort somcontrole, maar binnen de gemeente moesten de grondeigenaren
het onderling maar uitvechten. Dat was duidelijk in strijd met het gelijkheidsbeginsel, dus
Napoleon wilde er niet aan: er moest een perceelsgewijs kadaster komen, niet alleen voor een
rechtvaardige belastingheffing, maar ook voor de rechtszekerheid.
Detail van een kaart van het
kadaster van Savoye (uit D.
Dequier e.a., La Mauri enne
en 1730, Saint-Jean-de-
Maurienne 2004, p. 85)
15
