Nummer 3, de hemelkaart, komt ook voor in de eerder geciteerde aantekeningen van Von Uf- fenbach, zodat we zeker kunnen weten wat een Planisphaerium is: "Bij de globen had hij eene hemelkaartenz. A. de Grau was hoogleraar aan de Franeker Universiteit in filosofie en wiskunde van 1659-1683 en als zodanig opvol ger van Fullenius sr. Flet Instrumentarium van Berhardus Fullenius jr: Uit de in het vorige hoofdstuk al genoemde catalogus blijkt dat op de bladzijden 73 t/m 76 van dit werkje van anno 1709 de 62 instrumen ten van Bernhardus Fullenius jr. werden be schreven. Opvallend is het instrument nummer 57 "Radius Astronomicus" van Metius. De lijst van instrumenten uit de catalogus luidt aldus: INSTRUMENTEN so in KOPER als HOUT, tot de kunst der MATHESIS behoorende" 1 Een globe met sijn toebehooren enz. 2 Generaal Systema van Copernicus. 3 Particulier Systema van den selfden. 4 Shaera artificialis in Kooper met een Com- pas onder op den Florizont. 5 Globius terrestris cum Circulis a en eis artifïcialibus. 6 Vier Astrolabia Catholica aenea; doch elk van sonderling gebruik. 7 Een kooper Quadrant verdeeld in Graden, Minuten en Secunden. 8 Een Astrolabium met een Compas. 9 Een kooper Octans met een Compas. 10 Een Astrolabium met sijn Stok; Ketting en verdere Toebehooren. 11 Een Astrolabium, verdeeld, met Sonnewy- ser en Compas. 12 Een Idem op deselfde wyse. 13 Een Idem in een kooker. 14 Twee Stiermans Astrolabia. 15 Noch een Astrolabium 16 Een Idem. 17 Een koopere plaat tot het drukken van een Astrolabium, met noch twee andere Plaaten. 18 Twee Astrolabia met halve Ronden. 19 Drie curieuse Proportionaal Linealen, in kooper. 20 Vier houtene Proportionaal Linealen welke ene met kooper beslaagen is. 21 Een Proportionale Passer. 22 Drie Schaal-Passers, waar onder een hou tene. 23 Een kooper Transporteur. 24 Vier Winkelhaaken. 25 Twee koopere Pleinschalen, curieus ver deeld. 26 Ses Uur-Ringen 27 Een Nurenberger Sonne-wyser, seer curi eus, in silver. 28 Twee koopere en twee houtene Instrumenta Astronomica, om de uuren des nachts aan de Sterren gewaar te worden. 29 Een kooper Quadrant. 30 Drie houtene Quadranten. 31 Een Idem draajende op zijn Horizont. 32 Noch een Idem met een verdeelde kopere boog. 33 Een Graad-boog. 34 Een Maan-wyser 35 Een ronde Vergroot-Spiegel. 36 Twee stok-reekeningen. 37 Een Wyn-Royers stok 38 Een curieuse Engelse Verre-kyker lang negen en een halve voetmet vijf glasen. 39 Een Idem, lang seven voet met drie glasen. 40 Een blikken Verre-kyker, lang zes voet en drie duim; in een kooker. 41 Een Idem, lang vier en een half voet met drie glasen. 42 Een Idem, lang vier voet en negen duim met twee glasen. 43 Vier Verre-kykers. 44 Een kleine Tubus Opticus, in welke sich de Voorwerpen menigvuldig vertoonen. 45 Een Tubus Opticus, lang vier voet en twee duim 46 Een Idem, lang vier voet en twee duim. 47 Een Microscopium, in een kooker. 48 Vier Magneet steenen. 49 Een Compas, in een kas. 50 Een Instrument tot de Perspectijf behooren de. 51 Een groot houten Astrolabium. 52 Een Water-pas. 53 Een Constapels Instrument, ofte, tot dier gelijk gebruik. 54 Een konstig Horologie; aanwysende den loop van Planeeten, Op en Afgaan van de Maan; Dagen en Maanden, &c. 55 Twee Glooben, so aard, als Hemelkloot; 23

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2012 | | pagina 25