Voor Museum Boerhaave
door Pechtold
geveilde theodoliet en
transversaalschaal (www.
museumboerhaave.nl)
AHREND Sc ZOON
AMSTERDAM
N
10 0 0
de te meten afstand vast. Vervolgens wordt de
passer op de transversaalschaal geplaatst en
kan de tekenaar de gemeten afstand aflezen.
Hiervoor plaatst hij de ene passerpoot aan de
uiterste rand van de schaal. De andere steekt
dan over de gegraveerde lijnen. De eerste
aflezing is vervolgens grof: de passerpoot
steekt voorbij de 10 of 100 meter, wat zoveel
wil zeggen dat de afstand tussen de 10-20 of
100-200 meter ligt. Vervolgens kan een goede
gebruiker de passer heel precies langs de
gegraveerde lijnen laten glijden om de afstand
tot op de meter nauwkeurig vast te stellen.'
Uit de eigen collectie van het museum werden
onder andere geadopteerd een Jacobsstaf (dr.
Anton Peters) en een proportionaalpasser van
Hoevenaer (fam. Pieters).
(Adri den Boer)
Over landmeter Samuel Holland bij Pauw en
Witteman
Landmeter Samuel
Holland, Deventer
1729 - Quebec
1801 (www.
diederikvanvleuten.nl)
'Gisteren sprak ik aan tafel bij Pauw en
Witteman over de landmeter Samuel Holland
(1729-1801), die aan James Cook (1728-
1779) de beginselen der driehoeksmeting en
kustkartering bijbracht (http://omroep.vara.nl/
media/82400). Ik schreef een tweetal artikelen
over deze Samuel Holland voor Cook's Log, het
lijfblad van de Captian Cook Society en vorig
jaar gaf ik voor diezelfde Society een lezing
over het leven van Holland. Deze artikelen zijn
terug te vinden op de tekstenpagina van mijn
website. Voor de liefhebbers.'
(www.diederikvanvleuten.nl, 30 november 2011)
Gelderland en Krayenhoff
'Iedereen die een voet op het fort zet vraagt
zich af wie er vroeger op dit prachtige
forteiland woonde. Bij het zien van de
voormalige gevangenis, apotheek of
'waschruimte' doemen er vele vragen op. Wat is
er leuker dan om generaal Krayenhoff tot leven
te roepen en hem te vragen de fortverhalen zelf
te komen vertellen. De provincie Gelderland
maakt het met een bijdrage van 30.000 euro
mogelijk dat de generaal via de iPhone op kan
duiken. Met hem komen ook de 'waschvrouwen
en officieren' weer tevoorschijn. Met behulp
van augmented reality ga je de strategische
werking van de Nieuwe Hollandse Waterlinie
begrijpen: waarom staat dit fort hier? wat is
de functie van elk gebouw? GeoFort is blij dat
oud-militairen en ex-docenten willen helpen
bij het nieuw leven inblazen van deze oude
fortverhalen.'
(E-Nieuwsbrief GeoFort, december 2011)
Historisch Landmeten in een nieuw jasje
'Het fort is in 1875 met paardenkracht
gebouwd en met kettingen ingemeten. Het
waren echt andere tijden, want de fortwachter
verdiende slechts 35 cent (in guldens) per
week en moest zichzelf bedruipen met
eigen moestuin en paling uit de fortgracht.
Nauwkeurige kaarten maakten het mogelijk
om te bepalen welke polders onder water gezet
konden worden. Dit waren strikt geheime
kaarten voor de Duitsers en Fransen. Op de
openbare kaarten waren de forten weggepoetst.
Het lijkt wel GoogleEarth... GeoFort komt
29
