Reacties
Geboortemoment Kadaster
In nummer 2012-1 is gepubliceerd welke
antwoorden de stichting DHC mèt de vragen
uit de beursstand van 2011 op de website
zette. Daarin staat dat het Kadaster zijn
geboortemoment ziet op 1 januari 1832. Dat is
bezijden de waarheid. Bij de wet van 2 januari
1832, Stb. 1, werden de berekeningen voor de
grondbelasting gebaseerd op de uitkomsten
van de kadastrale opmetingen. Dat was wat
voorbarig, want het Kadaster was toen nog niet
gereed. Daarom werd bij wet bepaald dat de
eigenaren bezwaar mochten maken tegen de
grondbelastingaanslagen gedurende 1832. Bij
wet van 31 december 1832 werd die termijn
zelfs verlengd tot 30 juni 1833. Per 1 januari
1833 zouden de plans, aanwijzende tafels en
perceelsgewijze leggers wel zijn vastgesteld.
Bij koninklijk besluit van 5 oktober 1832, nr.
25, werd de Minister van Financiën echter
reeds gemachtigd om voor de grondbelasting
uit te gaan van een volwaardig kadaster per
1 oktober 1832. Die datum ziet het Kadaster
als de officiële invoeringsdatum. Dat geldt niet
voor Limburg: door de staatkundige troebelen
werd het kadaster daar pas in 1842 ingevoerd.
Ouderdom theodoliet
Naar aanleiding van de vraag 'Hoe oud is
de theodoliet?' in DHC 2012-1 bijgaand een
plaatje met tekst uit de 16de eeuw. Dit gaat
over de Britse astronoom/wiskundige Leonard
Digges (1546-1595) waarmee "tijdschriften
digitaal" al 5 treffers geeft. De oudste is een
bespreking door R. Lunshof van: Edmond R.
Kiely, Surveying Instruments, in het Tijdschrift
voor K&L van augustus 1951. Deze bevat
de zin: 'De naam 'theodolite' wordt voor het
eerst gebruikt door Leonard Digges (ongeveer
1550)'.
Mijn idee hierover is dat ook in de oudheid
- denk daarbij aan het bouwen van piramides -
een soortgelijke theodoliet, zonder telescoop,
onmisbaar was.
Jeroen Mohrmann
NB Een reactie ter zake van Nicolas de Hilster
is als artikel opgenomen.
Theodolietgebruik uit een latere editie van
Pantometria van Digges (Londen 1591)
Zacharias Klaasse
Longimctra. 4-3
82
watcwt». M», tScliigfc;S liitefta! wt> tuftr mét'
ipy ramify i.liittiir cnimfotö'-" war Traa) D. i" C r iiï dlia SjtfciTrirc c' .'nu')'.)
v >>i ujónliwimnr fiiftMwanfipa» to prt ik2>i(ta«ttlrticf e«n uit
firn'if piorcaSiitiK po»Bos!afo™fETpoiiriMi«(WMSB>iê»Mt(>fwil!i!!ïil!i!flW£
LttfslfriratngT'e oSborne Bt8lsSni»Ptto!iSt raitraisroHH'iiir)!rn(,;j|3C»<o.'itj!-
ii)Cti[ii!iiïtottttiti(WTiChi50i.nt)fTtimti';;ti!itoMtifpo»ijjnt!!ialac tbc tot!» Sit-
nièmiats^wmawtepoKtcOtEatiffciKctDjitaCE. vr.
Essm-iiP.
