Astronomische plaatsbepaling als voorwaarde voor het bevaren van de oceanen Digitale ontsluiting In de loop der jaren is het steeds beter en gemakkelijker geworden om archieven digitaal te ontsluiten en te bewaren. Helaas is er in het begin van het bestaan van GIS-Magazine niet erg systematisch gewerkt. Van de eerste drie jaargangen zijn geen digitale versies bewaard. Een server-crash van de website zorgde er bovendien voor dat al het korte, openbaar raadpleegbare nieuws van vóór 2009 is verdwenen. Alle verschenen nummers vanaf 2009 zijn, achter een betaalde inlogcode, integraal online te raadplegen in een digitale bladerversie. Ook abonnees van de gedrukte versies hebben, met behulp van hun debiteurennummer, toegang tot dit digitale archief. Het korte nieuws vanaf 2009 is voor iedere internetgebruiker te doorzoeken via de interne zoekmachine op www.gismagazine.nl Archivering Vi Matrix en Geolnside Alle edities van Vi Matrix en Geolnside zijn verkrijgbaar via de Koninklijke Bibliotheek. De TU Delft, Wageningen U, de VU, de UvA, de U van Leuven, U Gent, de VUB en de U van Luik hebben (vrijwel) vanaf 1993 een abonnement op Vi Matrix en diens opvolger: Geolnside resp. GeoPlatform. De andere universiteiten zijn later ingestapt. Op alle bladen is een betaalde archiefdienst beschikbaar. Zie www.geoinside.nl Frédérique Coumans Jeroen Mohrmann In dit artikel zal, in aansluiting op DHC 2012-2 p. 56-67, aangetoond worden dat de Italianen, met hun Middellandsezee - Portolaankaarten en zeemansgidsen en de Spanjaarden met hun Toledo-tafels, de wetenschappelijke spring plank aanreikten om oceanen over te steken. Astronomische plaatsbepaling was al bij de oude culturen bekend en kan kortweg omschreven worden als het bepalen van de geografisch lengte en breedte met de, door astronomen berekende, vaste sterren als meetbasis. De zon- en maanstand, in combinatie met de vaste sterren, werd daarbij gebruikt voor de astronomische tijdmeting ofwel de bepaling van de lengtegraad. Iedere oude cultuur koos zijn eigen lokale nulmeridiaan. Geoinside 94

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2012 | | pagina 12