Tabel 2: Europese start de oceanen te bevaren Toelichting op tabel 2; Kolom 1, de regelnummers staan in chronologische volgorde van geboortejaar (kolom 4). Kolom 3, geeft het land van geboorte. Kolom 5, de Europese zeevaarders ontdekken de continenten. Opmars naar de Gouden Eeuw van de astronomie en wiskunde ofwel de Europese heroverweging van oude wijsheden Naast de in DHC 2012-2 p. 64 besproken zeeastrolabes was er een ander belangrijk instrument, dat met name op het land voor weg-, water- en fortenbouwers onmisbaar was. Bedoeld wordt de theodoliet, die weliswaar door de Romeinse landmeters (agrimensoren) anders genoemd werd, namelijk "dioptra", maar die eveneens verticale en horizontale hoeken kon meten.14 Dat de dioptra van Hero 99 Astronoom/wiskundige t Publicaties 1 Tristao Vaz Teixeira Pt 1395-1480 Madeira vanaf 1419 een Pt kolonie; nw-kust van Afrika in kaart gebracht 2 Bartholomeu Dias Pt 1450-1500 Eerste ronding van Kaap de Goede Hoop in 1488; Dias wordt afgebeeld met een zeeastrolabe. 3 Giovanni Caboto of John Cabot It 1450-1498 Bristol-New-Founland, Nieuw-Schotland met de "Mathew" 1497 onder Britse vlag 4 Christopher Columbus It 1451-1506 Vele zeereizen Middellandsezee, NW Afrika en West-Indië 1492 5 Alfonso d' Albuquerque Pt 1453-1515 Portugees Voor-Indië: Goa 1510, Ceylon en Malakka 1511; hij vond de zeeweg naar China via Kaap de Goede Hoop. 6 Vasco da Gama Pt 1460-1524 Eerste maal via Kaap de Goede Hoop naar de westkust van Voor-Indië 1497, kwam terug in 1499 en voer naar Malakka 1502-1503. Hij bouwde de eerste Europese forten op de ZW kust van Voor-Indië. 7 Pedro Alvares Cabral Pt 1467-1520 1500-1511 Lissabon-Brazilië, via de Kaap naar kust van Malabar 8 Ferdinand Magalhaen Pt 1480-1521 Onder Spaanse vlag voer hij via Straat Magalhaen, okt-nov 1520, naar Oost-Indië. Na zijn dood vervolgde Gonzalo Gomez de Espinosa met het vlaggeschip de Trinidad, welke de eerste reis rond de wereld werd. 9 Francisco Rodrigues Pt 7-1537 1511-1514 Oost-Indië; Livro de geografia oriental, 1513 o.m. kaart van Borneo en zeemansgids Chinesezee; 1520-1522 volbracht hij, als navigatie-officier aan boord van de Trinidad, de eerste reis rond de wereld. 14 O.A.W. Dilke, The Roman land surveyors. An introduction to the Agrimensores, 1971. Dilke geeft in dit boek een gedetailleerde uitleg van de meetwijze, de rekenmethodieken en de juridische kennis die Romeinse landmeters bij het uitoefenen van hun vak gebruikten. Voor agrimensoren: zie ook noot 9 en DHC digitaal met 23 treffers.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2012 | | pagina 17