uit Alexandrië (284-211 v. Chr.) opmerkelijke overeenkomsten vertoont met de theodoliet van Leonard Digges (DHC 2012-2 p. 50) en de peilinrichting zoals die op schepen gebruikt werd, is op bijgevoegde afbeelding te zien. De aardprojectie van Marinos van Tyros ca 100 jaar v. Chr. In 2012, 500 jaar na de geboorte van Gerard Mercator, worden in Duitsland, België en Nederland Mercator-tentoonstellingen georganiseerd (zie DHC 2012-2). Gelet hierop is het goed een blik te werpen op de oude Grieken. Wat nu meestal de Mercator-bol- projectie genoemd wordt was al voor het begin van onze westerse jaartelling bekend. Marinos van Tyros ging met passer en liniaal aan het werk en kwam daarbij op de navolgende aardprojectie, gerelateerd aan de Poolster en met een lokale nulmeridiaan, zie p. 101. Weliswaar is de bolprojectie van Mercator aanzienlijk nauwkeuriger en met de meest 100 Rechtsboven de theodoliet, door de Romeinen dioptra genoemd, die gebruikt werd voor astronomische én horizontale hoekmetingen. Links een uit de 16de eeuw, in het Galileo museum te Florence bewaard gebleven, theodoliet van Digges en rechtsonder een naoorlogse peilinrichting zoals die aan boord van schepen, gemonteerd op een kompas, te vinden was.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

De Hollandse Cirkel (DHC) | 2012 | | pagina 18