Geodesie in de filatelie deel 1
ir®#/
Wim Meens
Een wetenschappelijk verhaal ga ik niet
schrijven, maar ik wil u wel meenemen in
een geodesiewereld waar ik me als hobby
onder andere mee bezig houd en die zeer
interessant is. Niet alleen interessant om
materiaal te verwerven, maar ook om meer
over het vakgebied te weten te komen binnen
en buiten de grenzen van ons land; dit aan de
hand van postzegels, briefkaarten, enveloppen,
ffankeerstempels en gelegenheidsstempels, in
het kort: post waarde stukken. In deze aflevering
staan instrumentmakers centraal.
Carl Zeiss - Jena, DDR /Duitsland
(tegenwoordig samen met Trimble
Carl Zeiss (1816-1888) was een Duitse
constructeur van lenzen die bekend is
geworden door het door hem opgerichte bedrijf
Zeiss Ikon. Hij werd dat ook door enkele
verbeteringen bij de productie van lenzen en
objectieven. Wetenschappelijk leider bij Carl
Zeiss in Jena was Ernst Karl Abbe 1840-
1905), een Duitse natuurkundige. Deze was
hoogleraar in Jena en is het best bekend van
zijn werk in de optica. Hij was, nadien eigenaar
van het bedrijf Zeiss Ikon. Naar hem genoemd
is het getal van Abbe (ook wel dispersiegetal
geheten), dat een maat is voor de kleurschifting
van optische glassoorten.
In 1846 begon Carl Zeiss zijn bedrijf, in
eerste instantie alleen maar met de productie
van microscopen. Later, in de samenwerking
met Ernst Karl Abbe, volgden ook andere
producten, zoals verrekijkers, astronomische
instrumenten en (natuurlijk) geodetische
meetinstrumenten.
In beide wereldoorlogen was het bedrijf een
hoofdleverancier in de Duitse oorlogsindustrie.
Het bedrijf werd na WOU daarom ook
opgesplitst. Veel specialisten werden
ontslagen en deze richtten in het West-Duitse
Oberkochen bij Stuttgart een nieuwe firma
op. Heette, vanaf oktober 1946, de firma eerst
Opton Optische Werke Oberkochen GMBH,
Fabrieksgebouwen in Jena, Duitsland,
jubileumzegel 1956
5Q
Jubileum-frankeerstempel uit Jena 1964
Ernst Abbe, jubileum-
zegel 1956
Carl Zeiss, jubileum
zegel 1956
•050
Frankeerstempel uit Oberkochen 1976
105
CARL ZEISS
lie Cor Zeiss JENA
Jahre
Theodolite
uus
JENA
te utscfte Post
c
29. iSF
