Column: landmeters in gedichten (2)
In nummer 2010-3 was deze column gewijd aan 'Landmeters in gedichten'. Dat kan nogmaals,
nu met Kopland en Van den Berg. De eerste of beter gezegd R.H. van den Hoofdakker overleed
op 11 juli 2012. 'De Landmeter' onder zijn pseudoniem Rutger Kopland is in 2010 wel genoemd.
Gesteld werd dat Jan Loman ook hem in 1982 vroeg om voor het kadastrale jubileumboek 'Op
goede gronden' een gedicht te maken en dat het nadien in tal van andere uitgaven belandde. Het
verscheen echter al in maart en juni 1982 in de eerste twee drukken van Koplands eigen (zevende)
bundel 'Dit Uitzicht'. Deze bundel beleefde acht drukken voordat hij in 2006 zelf werd gebundeld
in 'Verzamelde gedichten'. 'Op goede gronden' verscheen op 21 juni 1982 en uitgever Van Oorschot
was in maart 1982 dus de eerste! Nu staat 'De Landmeter' op www.jlevolandbovenwater.nl als poëzie
uit de polder met minstens de suggestie dat het Zuiderzeeproject het onder-werp was. Zo gaat dat met
iets moois (en ook zonder als binnenkomer het dichtfragment van Alvaro de Campos, pseudoniem
van Fernando Pessoa).
De Landmeter
Het is niet alleen onverschilligheid, in zekere zin
is het misschien zelfs wel liefde die hem dwingt,
er is geen paradijs zonder rentmeester.
Hij is gelukkig met het landschap, maar gelukkig
met het zoeken, coördinaten wijzen hem zijn zichtbare plek,
zijn utopie is de kaart, niet de wereld
Hij wil weten waar hij is, maar zijn troost is
te weten dat de plek waar hij is niet anders bestaat
dan als zijn eigen formule, hij is een gat in de vorm van
een man in het landschap. Met de grenzen die hij
trekt, scherper en duidelijker, vervagen het gras
en de bomen en alles wat daar leeft, luidt en sterft.
Het is heel helder om hem heen, alles is waargenomen.
Niet alleen nu overleden dichters wijdden regels aan landmeters. In Nieuwe gedichten 2009 ver
scheen in dat jaar in druk en op de website van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse
Letteren onderstaand gedicht van Jurre van den Berg, in 1986 geboren in Thesinge (www.dbnl.
org). Een recensie van die bundel Binnenvaart verscheen in De Groene Amsterdammer van 26 juni
2009 met als kop 'Schaamteloze poging tot helderheid'. Een fragment: "onze vingers vlijen/aan
het voeteneinde/ van hoogtelijnen,klinkt wel mooi, maar is als ik het goed heb niet meer dan een
aanduiding van de rand van een landkaart', aldus die recensent. Hij nam uit de bundel juist ook
Landmeters over (op de 2 laatste regels na dan).
Landmeters
De nacht vertrok en landmeters kwamen
om na te gaan of alles inderdaad zo was
als het leek: de loop van het kanaal
de helling van het pad en de passen
van het wiel langs de heg tot de weg
in door komma's verdeelde getallen
hoe de kavels het water van dieren
de dieren van mensen en de mensen
van mensen scheidden
hoe de punten zich tot elkaar
en de gebogen aarde verhielden
teruggebracht tot een windstille plaat
met niet één oranje jas.
Aanbevolen dus: Jurre van den Berg, Binnenvaart, uitgeverij Passage (Groningen), 48 blz. €14,50.
Adri den Boer
DP GOEDE
3RONDEN
RutgcrKopfond
PIT UITZICHT
Binnenvaart
132
