Historisch nieuws
Raad voor Cultuur over kadastrale
Hulpkaarten
De Raad voor Cultuur - onafhankelijk
wettelijk adviesorgaan voor Kabinet en Kamers
- zond op 3 december 2012 een brief met een
ongevraagd advies aan de minister van OCW
over 'digitale vervanging'. Daarin komt ook de
kadastrale Hulpkaartenkwestie aan de orde:
'...recent kreeg de raad een signaal over de
digitale vervanging van de zogeheten hulp-
kaarten van het Kadaster. Gewezen werd op de
cultuurhistorische waarde van de originele
kaarten, die als gevolg van digitale vervanging
voor vernietiging in aanmerking komen. De
informatie blijft weliswaar - digitaal -
behouden, maar de cultuurhistorische waarde
van het origineel gaat verloren.
De raad realiseert zich terdege dat in de
praktijk al langer digitale vervanging met een
daarop volgende vernietiging van het origineel
plaatsvindt. Het gaat in deze brief niet om
nieuwe inzichten van de raad, maar om lei
draden, kennis en inzichten, die in de praktijk
zijn ontwikkeld: de hiervoor bedoelde criteria.
De nieuwe regeling ter ondersteuning van het
vervangingsproces biedt een unieke gelegen
heid die praktijk te verstevigen en bestendigen.
De criteria betreffen niet de digitale
reproductie van archiefbescheiden in de
dynamische fase van archiefbeheer, maar de
vervanging achteraf van een al gevormd
compleet archief zoals van de hiervoor
genoemde hulpkaarten van het Kadaster.
Het betreft dan ook bescheiden die, naast
informatie als object, vaak ook een zelf
standige ("intrinsieke") betekenis hebben.
Ten overvloede merkt de raad op dat hij
digitalisering toejuicht als middel voor
ontsluiting en ruime toegang tot delen van
een archief. De vraag of vervolgens het
origineel ook daadwerkelijk kan worden
vervangen (lees vernietigd) vraagt een aparte
en kenbare afweging.
Het zal u duidelijk zijn: de raad beschouwt
digitale vervanging van te bewaren bescheiden
met daaropvolgende vernietiging als een zware
beslissing. Terughoudendheid is op zijn plaats.
We doen er goed aan ons te realiseren dat de
technologie van scanning nog jong is en ver
nietiging voor eeuwig. Dat geldt ook voor de
praktijk van digitaal bewaren: blijft het digitale
document door de eeuwen heen toegankelijk
zoals nu de middeleeuwse oorkonden?
Bovendien is het de vraag of in de toekomst de
huidige digitale technologie niet vervangen
wordt door een compleet nieuwe, nu nog
onbekende; zoals ook de digitale technologie
de analoge is opgevolgd. Mocht dan een
nieuwe, betere reproductie nodig en mogelijk
zijn, is het vernietigde origineel niet meer
voorhanden.'
(www. cultuur, nl)
Hulpkaarten ook in Archievenblad...
René van der Schans publiceerde in nr 2013-1
van Het Archievenblad (p. 21-23) over 'Een
vernietigend oordeel over ons papieren
erfgoed?' met als casus de Hulpkaarten.
(www.kvan.nl)
...en Van der Schans ook in De Oud
Rotterdammer
Aflevering 8 in de serie Rotterdamse verhalen
in De Oud Rotterdammer van 22 januari 2013
was getiteld 'Meten is weten'. Deze bijdrage,
op de website te openen onder 'Jaargang 9, nr
2, week 4' betrof het werk van landmeter René
van der Schans van het in kaart brengen van
stokoude bouwprojecten in de Maasstad, deels
ook al aan de orde geweest in dit tijdschrift
DHC.
(www.deoudrotterdammer.nl)
GIS beperkt houdbaar?
'Vanuit de eisen van de dagelijkse bedrijfs
voering wordt door veel organisaties beperkt
rekening gehouden met digitale duurzaamheid.
Andere belangen, zoals verantwoording en
cultuurhistorisch belang blijven echter op de
achtergrond. Er zijn nauwelijks organisaties die
een afgewogen bewaarbeleid hebben dat van
toepassing is op alle digitale informatie. Dit uit
30
