Verslag museale DHC-excursie
Op 30 mei organiseerde de stichting De
Hollandse Cirkel een excursie voor haar
donateurs naar het Nederlands Mijnmuseum
in Heerlen en het Nederlands Steendruk-
museum in Valkenswaard. De 30 deelnemers
aan de excursie ontmoeten elkaar in Eindhoven
en gingen per bus naar Heerlen.
Nederlands Mijnmuseum
Bij het Mijnmuseum in Heerlen kregen we
eerst onder het genot van een kop koffie met
vlaai een film over hoe in de mijnen gewerkt
werd en hoe de kolen gedolven werden. Na
de film vertelde één van de gidsen, Martin
Herbergs, hoe destijds in de mijn gemeten
werd. Herbergs legde uit hoe de bovengrondse
RD-coördinaten via twee op afstand van elkaar
loshangende verticale draden (met een gewicht
aan de onderkant en hangend in een vat olie
voor de demping) in de verticale schacht
waar de liften hingen) naar de horizontale
mijngangen overgebracht werden. Via deze
werkwijze haalde men een nauwkeurigheid
van 20 tot 30 centimeter die goed genoeg
was om de horizontale gangen te maken. De
tekenkamer van de mijn plande de gangen
waar de kolen gedolven moesten worden. De
mijnwerkers legden de gangen vervolgens
aan op basis van deze kaarten. De kolenlagen
hadden een dikte van 0,5 tot 3 nieter. Uit de
presentatie werd duidelijk dat alles binnen
de mijn was gericht op het behalen van een
zo groot mogelijk rendement. Na deze uitleg
kregen we via groepjes een zeer enthousiaste
toelichting op de expositie in het museum.
Na afloop had Henk Leenders een lunchpakket
voor een ieder dat we konden consumeren
tijdens de busrit naar Valkenswaard.
Nederlands Steendrukmuseum
In het Steendrukmuseum kregen we ook van
zeer enthousiaste en bevlogen vrijwilligers
uitleg en demonstraties over het steendrukken.
De steendruk of lithografie, ontdekt door
Aloys Senefelder, gaf in 1798 de mogelijkheid
om snel en massaal afbeeldingen te drukken.
Eerst was de druk alleen in zwart-wit, later
(vanaf 1837) werd ook de kleurendruk
mogelijk. Voor ieder kleur was dan een steen
nodig en via paskruisen werden de kleuren
goed passen op het papier aangebracht. Het
Steendrukmuseum is een levend museum.
We kregen een presentatie/demonstratie
van hoe de stenen glad geslepen worden en
vervolgens geëtst. Het af te drukken beeld
79
ir. Sieb Dijkstra
Nederlands Mijnmuseum, (foto 's Sieb Dijkstra
