Christopher Becker (1805-1890),
grondlegger van de 19de-eeuwse Arnlremse
instrumentmakersnijverheid
Wie in 20ste-eeuws Geodetisch Nederland
voorkeur gaf aan Nederlands fabrikaat ging
naar De Koningh in Arnhem. Gerrit, zoon
van ingenieur-verificateur J.J. de Koningh,
had zich daar kort na de eeuwwisseling
gevestigd als instrumentmaker en zich
daarbij gespecialiseerd in het ontwerp en de
bouw van landmeetkundige instrumenten.
Daarbij kreeg hij dadelijk morele steun van
de Delftse hoogleraar H.J. Heuvelink en
later van diens opvolger W. Scliennerhom.
In samenwerking met laatstgenoemde
gaf hij uitwerking aan diens ideeën voor
fotogrammetrische instrumenten. Met op de
praktijk toegesneden modellen leverde De
Koningh waterpasinstrmnenten en theodolieten
voor gebruik in de weg- en waterbouw, de
landinrichting, de mijnbouw of kadastraal
meetwerk.1 Toen Gerrit de Koningh na een
vakopleiding in België, Rotterdam, Utrecht
en Bonn in Arnhem neerstreek, wist of vond
hij daar een instrumentmakersnijverheid die
betere tijden had gekend. Het door Berend
Holsboer in 1867 opgezette en jarenlang
succesvolle bedrijf moest na zijn overlijden
in 1895 staande worden gehouden door zijn
weduwe en enige, zakelijk minder ambitieuze,
zoon;2 de eertijds landelijk toonaangevende
Koninklijke Becker Buddingh kampte
bij gebrek aan natuurlijke opvolging van de
bejaarde eigenaar/directeur Jan J. Buddingh
met zijn voortbestaan.3 Voor De Koningh een
gat in de markt, die zestig jaar daarvóór door
Christopher Becker in Arnhem was ontsloten.
Met nadruk op dit laatste is het navolgende een
schets van het leven van deze in dat opzicht
ook geodetisch gedenkwaardige ondernemer.
"Mijn vriend de heer mechanicus C. Becker"
(professor S. Stratingh te Groningen)
Christopher Becker werd op 28 september
1805 op de hoeve Eggehöm onder Filsum in
Oost-Friesland geboren als oudste zoon van
de meester-timmennan en werktuigkundige
(mechanicus) Folkert Christophers Becker en
diens vrouw Hille Ubben. Getuige een bank
die vooraan in de Sankt Pauluskirche te Filsum
hun namen draagt, waren zijn ouders notabele
prof. dr. if. Leen Aardoom
C- Beckers signatuur op door hem te Groningen
vervaardigde dynamo (coll. Utiiversiteits Museum
Groningen)
1 P. de Koningh, "De Koningh, een identiteit in de geschiedenis van de Nederlandse geodesie", De Hollandse Cirkel 4 (2002),
nr. 1, p. 5-9
2 L. Aardoom, "Berend Holsboer (1832-1895), Arnhems fabrikant van fysische en mathematische instrumenten, mechanicus te
Arnhem", Geo-info 7 (2010), nr. 11/12, p. 10-15
3 Idem, "Jan Jurriën Buddingh (1832-1905), te verschijnen in De Hollandse Cirkel 13 (2013), nr. 4
106