het punt C langs
de middelloodlijn
en vinden dan het
middelpunt van de
omgeschreven cirkel
van de gemeten
hoek. Dat doen we
ook voor de tweede
hoek (op de andere
middelloodlijn) en
vinden (door de
stukjes cirkels te
tekenen) dan een
snijpunt als positie
van de sloep op Proportielimaal in natnra
meetpunt (snellius) met
volgnummer 1: en zo verder totdat alle posities
in het constructieblad zijn aangebracht.
Om de verwerking van de lodinggegevens
compleet te maken moet de echoloodrol (op
alle snelliuspunten, maar ook interpolerend
daartussen) worden afgelezen en daarop moet
de correctie voor het getij worden toegepast.
Dat is de stap van het constructieblad naar
het minuutblad (op dezelfde schaal) waarop
alle dieptecijfers komen te staan. Met de
handtekening van de coimnandant wordt dat
opgezonden naar Den Haag. Dat gaat de basis
vormen voor het gedeelte van de zeekaart
waarvoor deze opneming bedoeld is. Dat is
het werk voor de cartograaf op het bureau
hydrografie en valt dus buiten het bestek van
dit artikel.
Slot
De meeste informatie van dit artikel is ook te
vinden in het boek "Toppi's in de tropen" door
kapitein-ter-zee b.d. H.N.B. Roels, in 2004
uitgegeven bij De Bataafse Leeuw Instituut
voor Maritieme Historie waarin een bijdrage
is toegevoegd door schout-bij-nacht b.d. J.C.
Kreffer met de titel: "Hydrografie in een noten
dop" (nog steeds te koop en zeer lezenswaard).
Het is naar mijn mening goed om nog eens
de aandacht te vestigen op de tijd dat het ter-
restrisch opnemingswerk zowel in de tropen
als in gematigde streken nog de standaard was,
waar we tegenwoordig meestal onze toevlucht
nemen tot de elektronische plaatsbepalings
methode.
proportieliniaal ("de tang") met de benen zo
wijd dat de afstand AC op het constructieblad
tussen de passer wordt gepast op de 500
markering van de tang. De tang is eigenlijk
alleen maar een middel om verhoudingen te
bepalen, gemaakt van messing, vrij zwaar,
in het draaipunt zeer kwetsbaar en moet met
veel zorg worden
behandeld en na
gebruik opgeborgen
in een speciale
kist (zie foto voor
liniaal in natura). De
schematische figuur
geeft de tang weer
met twee soorten
verdelingen. In
werkelijkheid is de
linkerkant de vorm
waannee wij werken,
de rechterkant is
de afbeelding van
de achterzijde. We
passen de opgezochte
waarde "cotangens
Pmportieliniaal x 500" (gemeten op
Schip III
Schip
Schip II
Gemeten hoek a 58°32'. cot a
61.2 306.0
100 500
Het vinden van het middelpunt van die cirkel (MP)
met behulp van de cotangententafel
schematisch de tang af vanaf
189
