14.34
Varia: de Vinlandkaart uit
Over Middeleeuwse kaarten is al heel wat af
gestreden. Een voorbeeld? In de Leeuwarder
Courant van 21 mei 2013 was in de rubriek
"zogingdattoen" een bijdrage opgenomen met
als titel "Viking ontdekte Amerika". Dit naar
aanleiding van het onderzoek dat Nelleke
IJsennagger als conservator van het vernieuw
de Fries Museum doet naar de contacten tussen
Friezen en Vikingers. Het was al bekend dat er
vikingnederzettingen in Amerika waren ge
weest omtrent het jaar 1000.1 Maar er was geen
bewijs dat de reislustige vikingvorst Leif Eric-
son inderdaad in Amerika was geweest. Dit
bewijs werd later geleverd door de publicatie
door de Noorse archeologe Helge Ingstad. Het
werd verwoord in een artikel van de Leeuwar
der Courant onder de titel "Niet Columbus
maar Viking heeft Amerika ontdekt".2 De
krant vermeldde dat een monnik in Zwitser
land al in 1440 een kaart van Noord-Amerika
tekende. Op deze kaart stond: "ontdekt door de
reizen van Bjarni en Leif".3 Amerikaanse en
Britse deskundigen verklaarden de kaart au
thentiek. Internetpublicaties noemden die kaart
met voorstellingen van IJsland, Groenland en
Vinland (deel van Noord-Amerika) echter als
één der meest omstreden landkaarten van de
wereld.4 Internet vermeldde ook dat de her
komst van de kaart slechts tot het jaar 1957 te
herleiden zou zijn. Wel kon het perkament met
de C14-methode op het jaar 1434 gedateerd
worden. De tekeningen waren echter gemaakt
met een inkt die titaandioxide bevat, die pas in
1923 ontwikkeld werd. Om deze reden werd
dan ook de kaart als vervalsing beschouwd.
L atere onderzoeken toonden echter aan, dat
76
W1"
De Vinlandkaart (www.btd.gov)
1 Vikingdorp enz., in: Leeuwarder Courant, 7 november 1963
2 Niet Colombus enz., in: Leeuwarder Courant, 11 oktober 1965
3 Viking Ericcsson kwam het eerst in Amerika, in: Leeuwarder Courant, 17 oktober 1964
4 Wereldkaarten - Boeggolven en Radiogolven - div. websites
