Varia:
hydrografische scrimshaw?
aria: Landmeterslag in Gouda
Sicca Siegers
Als jongen ben ik ooit in het bezit gekomen
van een serimsliaw met daarop de afbeelding
van de schoener H.M.S. Pandora. (Scrimshaw
is een Engelse term voor de zelfvlijtproducten
die walvisjagers en andere zeelui in vroeger
eeuwen tijdens hun lange reizen op zee maak
ten voor eigen gebruik, om de tijd mee te ver
drijven of om een kleine bijverdienste te heb
ben. Scrimshaw werd gemaakt van tanden van
zeezoogdieren zoals potvissen en walrussen,
die in een naïeve stijl gegraveerd werden met
scheepsverhalen, versjes, boodschappen of
tekeningen.)
Op latere leeftijd ben ik onderzoek gaan doen
en kwam erachter dat de ook op deze potvis-
tand genoemde kapitein Byron Drury van
1850-1856 hydrografisch onderzoek deed
rondom de kust van Nieuw-Zeeland. De kus
ten zijn daar zeer gevaarlijk, vandaar dit door
de Royal Navy geboden onderzoek. Drury
stond in contact met Beaufort, die dit onder
zoek aanstuurde. Publicatie van deze vondst
heeft plaats gevonden in het boek 'The
Pandora Survey' van Brian Byrne waar
bij mijn onderzoeksmateriaal is ge
bruikt; zie: www.boatbooks.co.nz.
Hoe dit voorwerp ooit in Zutphen
terecht is gekomen blijft onop
gehelderd.
Gouda kent in de wijk Achterwillens een Sla-
genbuurt. Een van de straten daarin heet sinds
de vaststelling op 23 januari 1997 Landmeter
slag. 'Nieuwbouwstraten zijn er vele in Neder
land, maar weinig hebben een samenstelling
als deze. Kopers en huurders wonen er door
elkaar. Dit gemengd bouwen is alweer verlaten
voor andere, weer nieuwe concepten. De
Landmeterslag was in 1998 een van de laatste
in de soort, en is volgestopt met politieke
idealen. Het is de modelsamenleving in het
klein.' Dat en veel meer staat in de bijdrage
118
