opstelling en plaatsten zij een
antitankkanon in diens tuin.2
Dat was bij de 71-jarige huisarts
dr. Th.G. van Niekerk, die het
schuin tegenover gelegen pand
Eusebiusbinnensingel 18 had
gekocht uit de nalatenschap van
de in 1920 overleden advocaat
procureur W.E.J. baron van
Balveren. Op zijn beurt was
Van Balveren in 1906 de op
volger geweest van de weduwe
J.J. Buddingh. die het pand van
1857 tot 1905 met haar man had
bewoond. Uiteindelijk dus het
huis dat Becker in 1842 had la
ten bouwen en in 1855, bij zijn
vertrek naar Amerika, aan zijn
compagnon Buddingh had ver
kocht. Nu -17 september 1944,
honderd jaar later - werd het
huis in staat van verdediging
gebracht en raakte het nadruk
kelijk betrokken bij een gedenk
waardige handeling uit de
Tweede Wereldoorlog. Het aan
gebouwde nummer 17 zou daar
bij als het bataljonshoofdkwar
tier in gebruik komen. Ook gebouwd in 1842,
was dat in het dagelijks leven inmiddels het
adres van Bureau Bouwtoezicht en kortelings
ook van Gemeentewerken, om veiligheidsre
denen tijdelijk overgekomen uit de voormalige
fabriek van Becker Buddingh aan de Ver
lengde Rijnkade, direct oostelijk naast de oprit
van de brug. Met zijn strategische ligging,
enigszins vooruitspringend in een bocht van
de Eusebiusbinnensingel, moet het één verdie
ping hogere pand nummer 16 (geheel rechts op
de foto) een beter zicht op de brug en de oprit
hebben geboden dan nummer 17. Dat zal ook
bataljonscommandant luitenant-kolonel John
D. Frost hebben gedacht, toen hij later die
zondagavond gelegenheid zocht om de balans
van de dag op te maken: "in een hoekhuis dat
uitzicht bood op de brug".3 Normaliter was
nummer 16 in gebruik als dependance van de
Directie Gelderland van Rijkswaterstaat op
nummer 15 (het voormalige gemeentezieken
huis, net buiten beeld), waar die avond de
brigadestaf neerstreek. Overeenkomstig de
waarnemingen van de telex- en telefoonwacht
op het Eusebiusplein, kreeg dokter Van
Niekerk op nummer 18 inwoning van het
bataljonsmortierpeloton. Met zijn inwonende
dochter eerder die dag naar elders in Arnhem
uitgeweken, was hij 's-avonds nog even terug
geweest voor sigaren en wijn om de spoedig
verwachte bevrijding te vieren.4
Leen Aar doom
18 september 1944 namiddag. Linksonder V.l.n.r: Eusebiusbinnen
singel 16 t/m 18. Rechtsboven: voormalig Becker Buddingh.
Op de brugoprit: 's-ochtends tot staan gebrachte Duitse pantser
colonne (uitsnede foto RAF)
2 Cornelius Ryan, Een brug te ver: Operatie Market Garden, september 1944, Hilversum 2009 (vertaling T. Stam), p. 296-297, en André
Horlings, Arnhem spookstad, Rijkswijk 1995, p. 30
3 Ryan, p. 269
4 L.PJ. Vroemen, getypt verslag van gesprek met mevrouw E. van Niekerk, 1986 (Gelders Archief, Documentatiecollectie Tweede
Wereldoorlog, inv. nr. 444)
165
