meters van een Stadsroede destijds redelijk
nauwkeurig werd bepaald. Opgemerkt dient te
worden dat de metingen en berekeningen met
krap een eeuw verschil werden uitgevoerd, en
ook dat de berekening door Folckers uit meet-
getallen in Stadsroeden plaatsvond; bovendien
ook nog dat de berekeningen van de opper
vlaktes van de kadastrale minuutpercelen
plaatsvonden door middel van uitpassingen
met passer en schaal, en wel van afstanden op
de kadastrale minuutplans op schaal 1:2.500,
hetgeen mede de oorzaak kan zijn van de ge
signaleerde (precisie-)afwijkingen.
Fouten van landmeter Folckers
Het voorgaande onderzoek heeft tot de conclu
sie geleid dat de betrouwbaarheid van de twee
keer berekende oppervlaktes van de kadastrale
minuutpercelen van 1832 buiten kijf is. Boven
dien is gebleken, gelet op de vergelijking van
oppervlaktes van 1729 en 1832, dat de opper
vlaktes in aantallen vierkante Stadsroedes ad
0.0167281 ha eveneens in het algemeen als be
trouwbaar kunnen worden aangemerkt. Ook is
gebleken dat de bij de berekeningen van deim-
ten, grasen en jukken gebruikte omrekenings
factor op een enkele uitzondering na juist be
vonden is. Gelet hierop is het verantwoord de
weg terug te bewandelen en uit bovengenoem
de drie gegevens door deling van de kadastrale
oppervlakte door de waarde van de Stadsroede
ad 0.0167281 ha ongeveer het aantal stadsroe
den van een perceel te verkrijgen. Door deling
van deze uitkomst door de omrekeningsfactor
van het betreffende dorp verkrijgt men dan een
betrouwbare (decimale) waarde van de lokale
deimten, grasen en jukken. Deze uitkomst is te
vergelijken met de (decimale) waarde van de
door Folckers genoteerde lokale landmaat,
waarna het verschil tussen de waarde van deze
herberekende landmaat met de waarde van de
eerder door Folckerts berekende decimale lo
kale landmaten kan worden bepaald. Hiervan
een tweetal voorbeelden van in totaal 78 ver
schillen:
Kaart 50 perceel 9 - 2.6810 ha: 0.0167281 ha:
304 5.27 - 5.05 0.25 grasen
Kaart 37 perceel F - 3.1730 ha: 0.0167281 ha:
359 5,28 - 6.27 0.99 jukken
Beide uitkomsten van voorbeelden van ver
schillen tussen zo herberekende landmaten en
de opgaven uit de atlas benaderen de Va 0.25
gras, respectievelijk een geheel gras 0.99
gras.
Gelet hierop zou de landmeter wel eens reken
fouten van Va (0.25), xh (0.50), 44 (0.75) en of 1
landmaat gemaakt kunnen hebben. Van 78 ver
schillen van landmaten die variëren van 0.25
tot 1.32 landmaat en die groter zijn dan een 14
gras, kan een gemiddelde grote afwijking van
0.86 gras worden berekend.
Dit resultaat benadert van het gemiddelde van
deze verschillen zeker in orde van grootte de
gehele lokale landmaten van één gras. De
conclusie kan nu wel worden getrokken dat
Folckers bij zijn delingen van aantallen Stads
roeden van de grote verschillen door de
omrekeningsfactor, hetzij rekenfouten heeft
gemaakt, hetzij de breukdelen onjuist heeft
genoteerd.
Correcties
Nu het op basis van de uitkomsten van het on
derzoek van het vorige hoofdstukje mogelijk is
de onjuiste weergave van breuken van de land
maten van de lijstjes te verbeteren, zijn daarna
van alle betrokken 78 percelen de oppervlaktes
herberekend en opnieuw vergeleken met de
kadastrale oppervlaktes van 1832. Dat is mo
gelijk door van het berekende verschil tussen
de oppervlaktes van 1729 en die van 1832 het
meest nabije breukdeel te bepalen en met dit
breukdeel de originele waarde van deimpten,
grasen en/of jukken te corrigeren. Hiervan een
viertal voorbeelden:
Kaart 36perceel F: 6Va jukken - V% juk (544
jukken x 327) x 0.00167281 70 x Ö.00167281
3.2624 ha; kadastrale oppervlakte van 1832
3.2710 ha; verschil 86 ca;
Kaart 44 perceel E: 7 grasen Va gras (714
grasen x 313) x 0.00167281 42 x 0.00167281
3.8663 ha; kadastrale oppervlakte van 1832
3.8810 ha; verschil 147 ca;
Kaart 51 perceel Q: 744 grasen - 44 gras (7
grasen x 294) x 0.00167281 42 x 0.00167281
3.5246 ha; kadastrale oppervlakte van 1832
3.5246 ha; verschil 4 ca;
Kaart 49 perceel K: 8 grasen - 1 gras (7 gra
sen x 331) x 0.00167281 35 x 0.00167281
3.9344 ha; kadastrale oppervlakte van 1832
3.9500 ha; verschil 156 ca.
13
