gekoesterde Rijkswaterstaats-naamplaatjes, zo
valt op. 'Deze meetketting laat ik startende
studenten gebruiken op Terschelling, na ze
eerst te hebben gevraagd om het klaslokaal
zónder gereedschap op te meten, met passen
dus", aldus De Hilster over een object van an
dere herkomst.
Hij durfde zelf ook reconstructies van vooral
houten navigatie-instrumenten aan. De muur
bewijst dat, maar jacobsstaven en hoekboog
worden ook meegenomen naar de studenten en
in onderzoeken. Anders dan vele verzamelaars
schuwde hij onderzoek en publiceren niet, zo
als dat bekend is uit De Hollandse Cirkel zelf,
maar ook uit publicaties in het bulletin van de
Scientific Instrument Society, waar Nicolas de
Nederlandse vertegenwoordiger van is. Mo
menteel werkt De Hilster bij de Vrije Universi
teit te Amsterdam ook aan een proefschrift
onder de werktitel: 'Navigation on wood:
Wooden Navigational Instruments in the
Period 1590 - 1731an analysis of western
wooden navigational instruments, their ori
gins, mathematical concepts and accuracies.'
Vakbibliotheek
De wereld bleek weer klein bij het bekijken
van de bibliotheek. Van het in het december
nummer van dit blad gesignaleerde Indisch
landmeten van Hoedt prijken er drie edities in
Castricum, maar mankeert ook daar de eerste
en tweede druk nog. Van het in dat artikel ge
noemde anonieme werk De meetinstrumenten
in gebruik bij den topographischen dienst in
N.I. had De Hilster net de editie van 1920 bin
nen, helaas zonder de platenatlas, al kan het
Scheepvaartmuseum daarvan voorlopig wel
een kopie leveren. De oudste perkamenten
band is van 1600 en bevat van Sems en Dou
hun door Jan Bouwensz uit Leiden uitgegeven
boeken Van het gebruyck der Geometrijsche
instrumenten... en Practijck des Lant-
metens.Van Johannes Morgenster is de
eerste druk uit 1703 van de Werkdadige Meet-
konst aanwezig, evenals de herziene tweede
- of zo men wil de eerste - van Morgenster en
Knoop samen uit 1744. 'Sommige tweede
drukken van voor de Franse tijd hoef ik niet
per se, of die eender zijn zocht Pouls dan al
uit', aldus De Hilster. De eerste druk van Van
Nispen van 1662 mankeert evenmin, net als
zijn 'lesten druck' uit 1704 (achteraf bleek in
1744 nog de echte laatste druk te volgen) en het
zeldzame tweedelige werk Inleiding tot de Be
schouwende en Werkdaadige Meetkunde uit
1777 van Jean Jaques Blassière. De Verhande
ling over het Waterpassen uit 1828 van Van
Kerkwijk zit in de collectie, maar zijn brood
nodige Geodesie voor de 'KMA-kadetten' nog
niet. Wat onbekender is Landmeten en Water
passen van Jacob Heussi uit 1864, maar De
Hilster kan en wil intussen na restauratie een
tweede exemplaar schenken aan de DHC-
bibliotheek! Zijn zoektocht naar de eerste vier
drukken van Landmeten en Waterpassen van
dr C. Schols duurt voort. Negentiende-eeuws
werk is soms schaarser dan oudere edities, om
dat toen het historisch besef opkwam; de des
tijds nieuwere werken werden nog genegeerd!
(Bleek dat fenomeen ook al niet toen DHC-
donateur Raymond Uppelschoten in 2008 op
merkelijk trots van Schols op zijn site zette:
'Het Leege Land bezat al een uitgave uit 1908,
7
h-,
t—g
£3 CO
t
I.50WM 7
Inventarisdelen van Kadastermuseum ook
ingebonden (foto Adri den Boer)
