deel van Gelderland. De algemene invoering
was per 1 maart 1811. Ook de Code Civil werd
van kracht; daarin werd gesproken over de
openbare registers en de verantwoordelijkheid
van de "Bewaarders der Hypotheken". Omdat
in Frankrijk begonnen is met de openbaarma
king van de hypotheken, werd in ons land tot
1992 nog gesproken over "hypotheekbewaar
der", hoewel ook akten van levering e.d. wer
den bewaard. Toen ons land in 1813 weer onaf
hankelijk werd, bleven de Franse wetten
gewoon van kracht. Vele nieuwe wetten wer
den pas op 1 oktober 1838 van kracht.
Ontwikkeling van de openbare registers
Samengevat hebben de openbare registers de
volgende geschiedenis doorlopen:
1. Vóór 1811 bestonden plaatselijk de zoge
noemde Signaten van bezwaar (openbare
registers), die werden gehouden door de
Lands-, Ambts- of Gerechtsschrijvers. Deze
registers werden bij de Franse wetgeving
vanaf 1810 overgebracht naar de Griffies
van de rechtbanken.
2. Bij Keizerlijk Decreet van 21 oktober 1811
wordt een aantal wetten op belastinggebied
met ingang van 1 januari 1812 hier te lande
ingevoerd. Tot deze wetten behoort ook de
wet van de 21e Ventöse An VII (11 maart
1799) aangaande de bewaring der hypothe
ken, de verplichtingen van de hypotheekbe
waarders en de onder de naam hypotheek
rechten bekende belastingen; in elk
arrondissement moest een bureau voor de
bewaring van de hypotheken gevestigd zijn.
3. In artikel 2 van het Keizerlijk Decreet van
30 januari 1811 wordt de griffier van de
rechtbank van eerste aanleg in elk arrondis
sement voorlopig belast met de bewaring der
hypotheken, totdat een hypotheekbewaarder
zal zijn aangesteld. Het arrondissement van
de rechtbank van eerste aanleg en dat van
het hypotheekkantoor vallen dus samen.
4. In het jaar 1811 fungeerden tot 1 maart in
het zuiden des lands openbare registers -
per gemeente - bij de rechtbanken. Na 1
maart werden deze overgebracht naar de
bewaringen van de hypotheken. Aan het
hoofd van dat kantoor stond een Agent der
Hypotheken, die ressorteerde onder het Na
tionaal bestuur der Registratie. Vanaf 1812
spreken we over bewaarder der hypotheken.
Na 1 maart 1811 zijn er openbare registers
op alle 34 kantoren van de hypotheken. De
registers van vóór 1 maart 1811 werden naar
deze kantoren overgebracht vanaf de recht
banken. De registers in 1811 fungeerden als
een voorlopig stelsel.
5. Van 1 januari 1812 tot 1 oktober 1838 wer
den er per kantoor van de bewaarder in
schrijvingsregisters voor hypotheken en
overschrijvingsregisters voor alle andere
akten gehouden, weer beginnend met deel 1.
De inschrijving was toen nog geen vereiste
voor het ontstaan van het rechtsgevolg, maar
diende fiscale doelen, en wat de hypotheken
betreft was er sprake van een zekere derden-
werking.
6. In het begin waren de openbare registers in
de Franse taal geschreven. Zo rond 1815
waren de registers tweetalig. Toen de Franse
invloed later afnam, waren de registers in
het Nederlands gesteld. Als later stukken in
een vreemde taal werden aangeboden, dan
werd een translaat ingeschreven.
7. Met de komst van het Burgerlijk Wetboek
per 1 oktober 1838 werden per kantoor nieu
we in- en overschrijvingsregisters aange
legd, opnieuw beginnend met deel 1. Van 1
maart 1811 tot 1 juli 1948 werden de borde
rellen (zakelijke uittreksels uit hypotheekak
ten) met de hand ingeschreven in blanco
registers en andere akten werden tot 1 april
1950 met de hand overgeschreven. Dat kopi
eerwerk gebeurde door de zogenoemde
bladschrijvers, een geestdodend en slecht
betaald werk.
8. Per 1 juli 1948 resp. 1 april 1950 werden de
aanbieders van stukken (veelal notarissen)
wettelijk verplicht om bij hun akte een door
hen vervaardigd afschrift aan te bieden op
voorgeschreven formulieren, waarbij zij
moesten verklaren dat dit stuk eensluidend
was met het ter in- of overschrijving aange
boden stuk.
9. Per 1 september 2005 is er de mogelijkheid
om akten elektronisch aan te leveren. Met
ingang van 12 juni 2006 bestaan er lande
lijke series openbare registers, één voor de
hypotheken en één voor andere akten. De
scheiding tussen deze series is dus een his
torische, nog uit Frankrijk afkomstig.
100
