Nederland de afgelopen 80 jaar veranderd is',
aldus die uitgever. Het beeld is niet alleen an
ders omdat het terrein anders is, want vernieu
wing geldt ook de kaartinhoud en de cartogra
fische vormgeving. (Een cartograaf kan de
kaartlezer daar zelfs door accentuering bang
mee maken.De rol van de topografie wordt
hoog ingeschat in het voorwoord van de Raad
van Bestuur Kadaster: '200 jaar geleden is het
fundament gelegd voor een modern Nederland.
Wij zijn trots op de topografen en kartografen
die dat mogelijk hebben gemaakt, en op de
mensen die dagelijks voortbouwen op dat fun
dament.' De jubileumatlas zij van harte aanbe
volen, in welk omslag dan ook: het bleek na
melijk dat er ook een editie met een andere
voorkant kwam dan die op internet te koop
staat (www.kaartenenatlassen.nl). Waarom?
Ook de voorkant met de waterpassers is toch
een typisch topografisch plaatje, al deed men
dat werk bij het Kadaster nog niet? Ik ben er
blij mee om juist die versie te hebben!
Adri den Boer
Rainer Kettemann und Jörg Hepperle, 150
Jahre Vermessung 1865-2015. Geodaten fürs
Land und die Welt, Hochschule für Technik
Stuttgart, ISBN978-3-940670-60-1,176p.
In 1865 bescheiden be
gonnen als een Geo-
meterschule als onder
deel van een koninklijk
bouwkunde-instituut,
heeft het vakstudie
domein Vermessung nu
twee master- en twee
bachelorstudies in de
Hochschule für Tech
nik Stuttgart (Bologna-
conform). Daarboven
is er aan de universiteit
Stuttgart nog een faculteit voor lucht- en
ruimtevaarttechniek en geodesie, waar men
volgens het jubileumboek goed mee samen
werkt. De prodekaan daarvan gaat er voor het
HBO vanuit 'dass diese 150 Jahre erst den
Anfang einer lange Geschichte darstellen'.
De eerste van de vijftien Grussworte in het
boek maakt trouwens al duidelijk dat het eind
daar niet in zicht is. Minister Theresia Bauer
van de deelstaat Baden-Württemberg over geo-
desie: 'Es ist eine zukunftstrachtige und
hochrelevante Disziplin.' De voorzitter van
DVW Baden-Württemberg (1954) zag toch ook
in het midden van de 19de eeuw in de door
Abraham Fecht opgerichte 'Württembergische
Geometerverein' een voorganger. (Wie verge
lijkt de start van zulke verbanden eens op
Europees niveau? Nationaal lijken alle bron
data daarvoor al ontsloten.) Een deel van het
boek is de zoveelste eigen geschiedschrijving,
uiteraard voor de oude verhalen met verwijzin
gen naar voorgaande jubileumboeken. De
illustraties zijn prachtig en hebben gedegen
eigen onderschriften. Zo werd volgens die
onderschriften de eigen RegElta 14 aangekocht
in 1976, hun eerste GPS-uitrusting WM102 in
1989 en hun dito laserscanner in 2003. De
'Copter-Drohne' van 2015 leert dat dit instituut
kennelijk ook financieel gezien bij de tijd kan
blijven. Ook andere hoofdstuktitels, zoals
'Ohne smarte Geodaten keine smarten Stadte'
en 'Bee Smart - Blüten aus der Crowd' zeggen
genoeg. Gezien die eerdere jubileumuitgaven
zijn er concentraties op recente geschiedenis:
hoofdstukken over tien jaar Mobile Mapping
en '40 Jahre geodatische Instrumente - Tech-
nik im Wandel' (vooral elektronische afstands
meting, GPS, terrestrische laserscanning en
industriële meettechnieken). Een studente legt
uit dat er elk semester de Duitslandbrede con
ferentie van geodesiestudenten KonGeoS is.
Steeds is dat bij een andere hogeschool of
universiteit en zodoende is men daar niet
steeds aan de beurt! In 2013 was Stuttgart dat
wel en waren daar hogeschool en universiteit
samen gastheer. Succesverhalen van alumni
zijn weer een ander chapiter. Uit het slothoofd
stuk met tabellarische informatie kan worden
doorgegeven dat op de hele pagina met
Partnerhochschule het toch naburige Neder
land en België mankeren. Afgaand op de door
mij ook verslagen geluiden op de laatste dona
teursdag van DHC in Utrecht denk ik dat me
nige oudere geodeet dat manco jammer zal
vinden: te leren was dat in het grootste Euro
pese land het vak een aparte discipline is en
blijft. Een kanttekening? Op die omslagfoto
zonder werkproces lijkt het wel of men voor
een brandweeroefening even buiten moest gaan
staan wachten.
Adri den Boer
42
Hl~ Stuttpwt
150 lahrs Verniessumj
