ming genoot en die op de Qnai d'Horloge (zie
hierna bij Terzijde) op het eiland Ile de France
in de Seine zijn instrumentmakerij had. Wan
neer Bion als instrnmentmaker begonnen is en
wanneer hij het predicaat Koninklijk heeft ver
worven is niet te vinden. Het predikaat maakte
het mogelijk om buiten de macht van de gildes
om te werken. Zo kon men bijvoorbeeld als
instrumentbouwer rechtstreeks een graveur in
dienst nemen.
Bion was bekend om drie dingen, namelijk:
Als uitvinder van de vulpen, als globe-, instru
ment- en kaartmaker en als auteur van een
groot aantal boeken over instrumenten. Alleen
in het voorwoord van zijn boek over astrolabia
vermeldt hij dat hij hulp heeft gehad van een
vriend. Er wordt geen naam genoemd.
De functie Ingénieur wijst op een relatie met
het leger.4
Om aan informatie te komen was het voor hem
niet nodig grote reizen te maken, want hij had
bij wijze van spreken de samengebalde kennis
van continentaal Europa in zijn achtertuin zit
ten, te weten: de Academie aan de andere kant
van de Seine in het Louvre.
Terzijde
De Quai d'Horloge dankt zijn naam aan het
oudste Parijse uurwerk, dat is aangebracht in
de gevel van het Palais de Justice, en stamt uit
de tijd van Karel V, die rond 1371 opdracht gaf
tot het bouwen van de klokkentoren. Rond
1585 is het uurwerk vervangen. In 2012 heeft
de laatste restauratie van de wijzerplaat plaats
gevonden.
Ir. M. van Oort, een Nederlandse onderzoeker
van torenuurwerken, had de indrukwekkende
wijzerplaat gezien en was reuze benieuwd, wat
voor moois of erachter zou zitten. Daarom
vroeg hij toestemming om in het gebouw te
mogen kijken. U begrijpt, dat je niet zomaar
het Palais de Justice binnenkomt. Na schrifte
lijk contact en dankzij bemiddeling van de am
bassade, werd fotomateriaal opgestuurd door
de medewerkers van de rechtbank, die in de
klokkentoren gehuisvest zijn. Hieruit bleek, dat
de wijzerplaat aangedreven werd door een mo-
dern kwartsuurwerk. Op de vraag waar het
oude mechanische uurwerk was gebleven, wist
niemand het antwoord.5
De auteur Nicolas Bion6
In 1699 publiceerde Bion een werk over aard
en hemelglobes en sferen onder de titel:
L'Usage des Globes Céleste et Terrestre et
des Sferes Suivant les Diférents Systêmes du
Monde, waarvan in 1710, 1728 en 1751 her
drukken verschenen.
In 1702 verscheen L' Usage des Astrolabes,
waarin opgenomen was: Traité de la Cosmo-
graphie. In het voorwoord van zijn derde boek
schrijft hij, dat hij het realiseren van dit derde
boek aandurft vanwege het succes van zijn eer
ste twee publicaties. In 1700 is er echter een
boek verschenen waarin hij als mede-auteur
samen met vader en zoon Nicolas en Guillau-
me Sanson op de voorpagina prijkt. Het blijkt
dat hij toestemming gegeven heeft om zijn
T R. A 1 T
48
Kalfsleren unieke band met
verkort opschrift
'Bion Usages des instrum
(www.vialibri.net)
I ïr
CONSTRUCTION
IT HE4 hKi«.rpr i,v,
USAGES
DES IN STROMENS
OB M ATHEHATiqjJt
- ft i*b A-tT- -
fm *- a j O s. jV;-—A
H—H - f
A LA fllVI,
lUUTI.r L[ l -'i '■■•li. I I
ill free HAili
Titelpagina 'Traité de la construction...', Den Haag
1723 (met 'Instrumens' als antieke zetfout)
L
■HJeMIi ii
4 H.C. Pouls, De Landmeter, Alphen aan de Rijn 1997, pag. 162 e.v.
5 Uit de lezing van ir. M. van Oort gehouden te Eersel op 10 april 2012: "Tijdmeting door de eeuwen heen"
6 Voor dit overzicht is gebruik gemaakt van de sites google-book aangevuld met gegevens van amazon-book.
