De verbinding van deze dwarslat met de beide
benen bestaat uit twee holle, rechthoekig op de
dwarslat staande cilinders (bijv. van blik of
messing), waardoor de benen 'A' en 'B' op en
neer kunnen schuiven. Als de beide benen 'A'
en 'B' verticaal staan, is de dwarslat vanzelf
horizontaal. Om de verbindingsconstructie te
verstevigen kunnen de ijzeren staafjes 'S' aan
gebracht worden, en op de dwarslat kan men
ook nog een waterpas plaatsen. Als er inder
daad een waterpas is aangebracht hoeft men de
beide benen niet meer vertikaal te stellen
m.b.v. een schietlood. [In het
boek is nog geen sprake van
jalonrichters, JS] Het werken
met dit instrument gaat als
volgt (fig. 12). In het begin
punt a van het aangegeven
tracé wordt de staaf 'A' ver
ticaal geplaatst, en in de
richting van het eindpunt p
wordt de staaf 'B' tussenge-
richt. De horizontale dwars-
lat zakt nu tot op het in staaf 'A' aangebrachte
staafje bij het '0'-punt, en neemt zijn horizon
tale stand in. Bij b wordt nu op de staaf 'B' de
hoogte afgelezen en genoteerd. Vervolgens
wordt de staaf 'A' op het punt in b gedraaid,
zodat 'A' voor 'B' in de meetrichting tussenge-
richt kan worden; daarbij zakt de horizontale
dwarslat tot op het staafje in het '0'-punt van
staaf 'B', en kan op staaf 'A' de tweede hoogte
worden afgelezen. Omdat er bij iedere draaiing
steeds één van de staven in de te meten rich
ting staat, kan men zichzelf steeds in de lijn
tussenrichten.
Bij dit apparaat zijn slechts twee mensen no
dig, en in noodgevallen kan de landmeter zich
zelf ook alleen redden.
141
jJ Er is hoogteverschil tussen begirt— en eindpunt
Als een hoogte verschil niet met eenmaal a Hod en is te overbruggen, dan zal men
a) meerdere malen moeten af loden (staffelen) of
b) Mei hoogteverschil c.q.de heilingshoek moeten bepalen.
Bij het staffelen plaatst men ja lons
goed verticaal in do lijn en meet de
hurizuntale afstand van jalon Lol ja-
Ion. Deze kan worden bepaald door
de band lanys de jalon naar boven en
naar beneden te beweger, tot dc kort
ste maat 'wordt afgelezen,
i n plaats van staffelen met jafons kan
men ook meL het schietlood af (oden
c.q, oploden.
Afb. 10. Afbeelding met bijbehorende tekst van het 'staffelen' uit de 'Handleiding Landmeetkundige
Veldwerkzaamheden Kadaster' (HLV), uitgave: Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers,
Selectiecommissie voor de velddienst, mei 1978, blz. 3-10
FLjf. IIS.
Afb. 11. De Drehlatte met
verschuifbare benen is
afkomstig uit het bij voetnoot 9
genoemde boek als fig. 116 op
blz. 120.
Fie, H7.
Afb. 12. De gebruikte
methode van 'staffelen' met
de Drehlatte van afb. 11, uit
hetzelfde boek als fig. 117
ook op blz. 120
