en zijn fabriek. Al met al boden de uitkomsten
gelegenheid enkele misverstanden op te sporen
en daarmee de Rucphense geschiedenis van de
fabriek, althans infrastructureel, alsnog beter in
beeld te krijgen.
In Delft begonnen en naar Rucphen verhuisd
In 1945 te Delft bij de Kamer van Koophandel
als zodanig ingeschreven, legde instrument
maker C.J. van Leeuwen zich aanvankelijk toe
op de fabricage en reparatie van landmeetkun
dige en luchtkarteringsinstrumenten en maakte
hij daarbij sinds 1947 vooral naam met de ont
wikkeling en productie van het door professor
R. Roelofs uitgevonden zonneprisma. Voor
zover bekend was dit Van Leeuwens enige tast
bare geodetische product, maar wél een dat
wereldfaam zou verwerven en waarvan de pro
ductie en verkoop in 1953-1954 door zijn vroe
gere werkgever Wild, Heerbrugg in Zwitser
land, met succes werd overgenomen. Met het
zonneprisma bij hem nog in volle productie,
betrok Van Leeuwen in 1951 een nieuw pand
op Vlamingstraat 87, per 1 juli 1963 het zake
lijk adres van de toen opgerichte 'Instrumen
tenfabriek Van Leeuwen N.V.', waarin de in
strumentmaker zijn onderneming had
ondergebracht.3 Toen de oprichtingsakte op 11
november 1964 notarieel passeerde, werd daar
in niet alleen vastgelegd hoe het maatschappe
lijk kapitaal van 300.000 in aandelen bijeen
zou worden gebracht en dat Van Leeuwen zelf
de directeur was, maar ook dat de aandeel
houdersvergaderingen te Delft of in Rucphen
(Noord-Brabant) zouden worden gehouden.
In Rucphen had Van Leeuwen intussen op 15
mei 1964 de hand weten te leggen op de kadas
trale percelen D 3191 en 3190 op Industrie
straat 5 en 7. Respectievelijk waren dat de
locaties van het fabrieksgebouw en een bij
behorende bungalow van de Nederlandse
Diamant Maatschappij N.V. ('Nediam'), die in
1962 was opgeheven. Anders dan eerder4 ver
ondersteld, deed Van Leeuwen deze aankoop
niet bij de in november 1962 ten overstaan van
notaris C.A.M. Rademakers te Sint-Willebrord
gehouden openbare verkoop5, maar dus later
en wel indirect via drie achtereenvolgende tus
sentijdse eigenaren6, die binnen anderhalf jaar
aan de herhaalde doorverkoop samen ruim
100.000 overhielden. Deze, hangende het
notarieel verlijden (november 1964) van de
onderhandse akte van oprichting (juli 1963)
van de N.V., opmerkelijke stap zou door Van
Leeuwen op 15 mei 1964 primair zijn gezet in
de vrees dat hinderwetvergunningen, nodig om
zijn recente grondaankopen in Delft voor
bedrijfsuitbreiding te kunnen benutten, niet
zouden worden verleend. Door aankoop van
aanpalende gemeentegrond wist hij in maart
1966 zijn Rucphense terrein van 36a 45ca met
nog 11a 45ca uit te breiden7 tot 47a 90ca. Dit
geheel maakte deel uit van het industrieterrein
zoals dat vanaf begin jaren 50 in Rucphen in
het kader van de industrialisatie van Noord
Brabant tot ontwikkeling was gekomen. In het
bijzonder was in maart 1954 op het adres
24
C.J. van Leeuwens aanvankelijke grondbezit
(1967), hoek Industriestraat (rechts) - Nijverheids
straat (boven). Uitsnede kadastrale kaart Rucphen.
De opmerkelijke deels gebogen perceelgrens is een
kennelijk relict van het ronde bedrijfsgebouw van
"Nediam", dat Van Leeuwen in 1964 aantrof.
(www.KadastraleKaart.com, postcode 4715 RZ)
met handmatig vet aangezette begrenzing.
3 Leen Aardoom, Cornells Johannes van Leeuwen (1917-1994), fabrikant van speciale instrumenten, in: DHC 2016-1, pp. 8-16
4 Idem
5 Algemeen Handelsblad 19-11-1962
6 Transportaktes diverse notarissen: C.A.M. Rademakers te Roosendaal, 3/1-1963; J.L. Docter te De Bilt, 15/8-1963 en - tweemaal -
W. Westbroek te Rotterdam, 15-5-1964
7 Transportakte notaris PJ.M.C. Steylen te Breda, 18/3-1966
2017-1 De Hollandse Cirkel