Dit is een van de belangrijkste onderwerpen
daarom raadpleeg ook deze belangrijke site
www.hollandsecirkel.nl
Ene Jac Diederen wist het: 'De mijnmeet-
hangkompassen (zie link: wiki/Hangekompass)
en ook de mijnbouwgeologen-kompassen heb
ben allemaal een tegengestelde O-W-weergave.
Het hangkompas werd aan een touw gehangen
dat tussen twee polygoonpunten gespannen
was. Door de tegengestelde weergave kan di
rect de richting rechts ten opzichte van het
noorden afgelezen worden bij de punt van de
kompasnaald. Met dit azimuth en de gemeten
afstand kunnen de coördinaten van het vol
gende meetpunt berekend worden. Het kompas
op de afbeelding is zeer waarschijnlijk een ge-
ologen-inzetkompas, dit kompas kon in een
rechthoekige houder/plaat gezet worden waar
door het ook opgehangen, of langs de strijklijn
van een breuk gehouden kon worden. Mijn-
meet-hangkompassen van het merk Freiberg
zijn nog steeds nieuw te krijgen voor ongeveer
€1.000. Zelf heb ik recent nog een schitterend
nieuw Chinees hangkompas besteld voor €50.
Door het toenemend gebruik van ijzer in de
mijnen raakte het hangkompas voor veelhoeks
metingen in onbruik en werden de theodolieten
meer en meer ingezet. Even Googlen op
'Hangekompass' geeft veel informatie.'
(www.mijnbouwwim.nl)
Uit MD-archief op Nationaal Archief
Het archief MD P&O 1945-1996 met 368 in
ventarisnummers is ook relevant voor geïnte
resseerden in bedrijfsopleidingen bij de Meet
kundige Dienst van de Rijkswaterstaat. (Het
nummer van de archieflnventaris is 2.16.5149.)
Inventarisnummer 230 van deze toegang zij
hier als voorbeeld genoemd: Cursus landmeet
kundige berekeningen, ontwikkeld door ir. A.
van der Weele 1947-1948, 1 pak.
Uit de verantwoording van de archiefbewer
king (2010) is dit overigens voor oud-werkne
mers een geruststellend fragment:
'Bij de aanvang van de bewerking was de to
tale omvang van de bestanden van de Directie
Meetkundige Dienst 1945-1996 samen 64 me
ter. Hiervan is in totaal 7.75 meter voor bewa
ring aangewezen en overgebracht naar het
Nationaal Archief. Verder is er 9.5 meter ar
chief als vernietigen op termijnbestand terug
gestuurd naar de beheerder. Het te vernietigen
bestand is, na verkregen toestemming van de
beheerder, afgevoerd conform het rijksover
heidscontract naar Van Gansewinkel Neder
land BV en daar op de gebruikelijke manier
vernietigd.'
(Adri den Boer, www.gahetna.nl/collectie/
archief/pdf/NL-HaNA_2.16.5149. ead.pdf)
30
Geologen-
inzetkompas...
...en mijnmeet-hangkompas met afwijkende
oost-westaanduiding (www.mijnbouwwim.nl)
KéUëéuu] ArcJUrf
Ihni ainhiïfmifenlirin i
Inventaris van het archief van de Meetkundige
dienst {Organisatie en Personeel), 1945-1996
Een archiefinventaris van de MD op het Nationaal
Archief (www.gahetna.nl)
2017-1 De Hollandse Cirkel
