Eeuwenoude steekpasser gedocumenteerd
'Begin 2015 heeft de Archeologische Werk
groep Leidschendam-Voorburg de resultaten
gepubliceerd van een kort archeologisch on
derzoek dat in 2007 is gedaan bij het bouwrijp
maken van een perceel aan de Leidsekade 39
op de hoek van de Starrevaart in Leidschedam.
Het messing steekpassertje is 63 mm lang en is
aan weerszijden versierd met horizontale en
diagonale streepjes. Een S-vormige inkeping
op een van de benen zou een merkteken kun
nen zijn. Koperen steekpassers werden ge
bruikt voor het meten van afstanden. Vooral in
de scheepvaart waren ze in gebruik als kaart-
passers.'
(Archeologische Kroniek ZH 2015, p. 56, ook
op www.geschiedenisvanzuidholland.nl)
'Drijfveer 100jaar verzamelen'...
.toont aan de hand van vier verzamelmotie-
ven hoe onze wereldvermaarde collectie tot
stand is gekomen,' aldus het Scheepvaartmu
seum te Amsterdam. De tentoonstelling is nog
te zien tot en met 2 juli 2017. Een spiegelboog
Nu in Scheepvaartmuseum: gereconstrueerde
spiegelboog...
van Nicolas de Hilster is een van de weinige
reconstructies in de collectie, iets waar hij best
trots op mag zijn. Hij is gebaseerd op ruim een
jaar onderzoek naar originele bronnen zoals
Joost van Breen's Stiermans Gemack uit 1662.
Andere musea met instrumenten van zijn hand
zijn:
- Förderverein der Archenhold-Sternwarte und
des Zeiss-GroBplanetariums Berlin e.V. (1720
Hasebroek graadstok, replica, 2006, zie http://
www.dehilster.info/navigational_instruments/
1661_kronan_cross-staff.php)
- Kalmar Lans Museum (1661 Kronan graad-
stok, replica, 2006, zie http://www.dehilster.
info/navigational_instruments/1720_j._hase-
broek_cross-staff.php)
- Hirado Dutch Trading Post Museum (een
vroeg 17e eeuwse navigatie-set bestaande uit
een demi-cross, een graadstok, een traverse
board, een loglijn, en een zandloper, 2008, zie
http://www.dehilster.info/navigational_instru-
ments/hirado_navigation_set.php)
(Redactie DHC)
Vakhistorie in Geo-Info
In Geo-Info 2016-6 verscheen van Adri den
Boer de bijdrage 'De eerste vrouwelijke
Kadaster-landmeters'.
Sinds 1919 mocht voorlopig een vijfde van de
adspirant-landmeters van het Kadaster vrouw
zijn. Die grens werd niet snel overschreden.
De laatste jaren kwam al kort aan de orde dat
er in 1926 twee wegens huwelijk werden ont
slagen.3 Twee zouden er ook niet trouwen en
32
Messing steekpassertje, in 2007 gevonden in
Leidschendam (foto Joanneke van Hees)
...en Nederlandstalig bovenstuk van de toelichting
(foto's Nicolas de Hilster)
3 Zacharias Klaasse, Wel en wee van Kadaster-landmeters, in: DHC 2010-4, p. 141
2017-1 De Hollandse Cirkel
