Varia: MD-verzetsstrijder (niet) vergeten?
Ene Adri de Keizer werd over zijn Bies-
boschverzet geïnterviewd in De Telegraaf van
2 december 1989: „We begonnen als een stel
wildebrassen, maar al snel was er geen weg
terug meer", zegt hij. „Ik was een snotneus,
die niet veel te verliezen had. Daarom heb ik
veel meer respect voor een man als Koos
Hoevenaren uit Lage Zwaluwe, die bij de
landmeetkundige dienst van Rijkswaterstaat
werkte en de Biesbosch als geen ander kende.
Hij zat nota bene al in bevrijd gebied, maar
ging toch telkens heen en weer. Hij was al
veertig jaar, getrouwd en liet dertien kinderen,
een vrouw en een oude moeder achter."
Bedoeld zal zijn wanneer hij zóu zijn gevallen:
op de RWS-gedenksteen bij de MD (nu CIV)
kwam zijn naam niet te staan. Een interview
met zijn zoon over de crossings is te bekijken
en te beluisteren op internet.1
Na publicatie hiervan in nummer 2016-4 van
het VORbericht voor gepensioneerde RWS-ers
kreeg ik subiet een mail van oud-collega Piet
Westdorp van die MD (Meetkundige Dienst
van de Rijkswaterstaat): 'Adri, mijn vrouw
(Nel) komt ook uit Lage Zwaluwe en heet ook
Hoevenaar. In een van de eerste ontmoetin
gen, die we hadden met Wim IJzereef en waar
bij Nel haar achternaam noemde, konden we
bij Wim en Ans IJzereef niet meer stuk omdat
Wim in de oorlog dankzij Koos Hoevenaar in
de Biesbosch ondergedoken had gezeten. Koos
is een achterneef van Nel. Overigens heet de
man Koos Hoevenaar, maar werd in het dorp
wel Koos Hoevenaere genoemd, dat wel.'
(Onze oudere collega IJzereef kwam al in 1939
als adspirant landmeet
kundig ambtenaar bij de
MD.2)
Het levensbericht van deze
meetarbeider staat uitge
breider en met bijgaande
foto op een andere web
site.3
'Jacobus Cornelis (Koos) Hoevenaar (Lage
Zwaluwe, 28 september 1898 - Lage Zwaluwe,
22 november 1973) was gehuwd en vader van
zeven zonen en zes dochters. Hij was een
Nederlandse verzetsstrijder tijdens de Tweede
Wereldoorlog en trad reeds in 1942 toe tot het
verzet en behoorde in 1944 tot de vaste acht
crossings Hij opereerde zowel vanuit Lage
Zwaluwe, als het toen nog bezette Sliedrecht,
waarbij hij vooral in het belang van de mili
taire koerierslijn diende. Voor zijn stoutmoedig
optreden is Hoevenaar in 1948 onderscheiden
met de dapperheidonderscheiding: De Bronzen
Leeuw, met eervolle vermelding. De versierse
len werden hem 14 juli 1949 te Sliedrecht door
ZKH Prins Bernhard opgespeld. Het grootste
deel van zijn werkzame leven werkte Hoeve
naar in de Biesbosch als griendwerker, als ook
een aantal jaren als hulpmeetkundige in dienst
van Rijkswaterstaat. Eén van de superieuren,
tevens medewerker van de landelijke spionage/
inlichtingen-groep Albrecht vond hem bereid
zich in te zetten als Liniecrosser. Zijn werk
zaamheden in dienst van Rijkswaterstaat, zijn
grondige kennis van de Biesbosch, zijn liefde
voor God, koning en vaderland en niet onbe
langrijk; zijn durf, doortastendheid en enigs
zins zijn belustheid op avontuur, hebben hem
destijds doen besluiten deel te nemen aan de
Line-crossings. Een monument aan de zuide
lijke Ameroever te Lage Zwaluwe herinnert
aan de Liniecrossers en hun daden. Om de
Zwaluwse crosser persoonlijk te herdenken is
een straatnaam in zijn geboortedorp naar hem
vernoemd met als opschrift: J.C. Hoevenaar-
straat "Line-crosser 2e Wereldoorlog
In mijn meer dan 41 jaar dienst bij de MD
heeft dit verhaal mij nooit bereikt. In mijn
twee Varia's over de MD in oorlogstijd werd
het in dit blad ook niet gememoreerd.4 Zelfs
Adolf Waalewijn, sinds 1950 MD-er, wist er
(dus) kennelijk niets van bij het schrijven van
39
1 http://www.bevrijdenbezet.nl/route/martinhoevenaar/
2 K&L 1939, p. 216
3 http://liniecrosser.nl/albrechtgroep/jacobus%20cornelis%20hoevenaar.html
4 DHC 2015-3 'Varia: MD-landmeters in oorlogstijd' en DHC 2015-4 'Varia: meer MD in oorlogstijd'
2017-1 De Hollandse Cirkel
