ingenieur Vening Meinesz overlegd werd
omtrent de basismeting.'
Gelezen en goedgekeurd in de vergadering van
1 mei 1911. Ondertekend: door H.J. Heuvelink
secretaris en de voorzitter H.G. van de Sande
Bakhuyzen. (Vette attenderingen zijn van
ondergetekende.)
Uiteindelijk heeft de voorzitter het laatste
woord en Vening Meinesz gaat eerst op studie
reis naar Frankrijk om een en ander te onder
zoeken en te leren over basismetingen. Na deze
reis kan Vening Meinesz toch beginnen aan de
slingerwaarnemingen. In 1913 is de basis
meting in Stroe uitgevoerd, toen bleek dat de
resultaten een verschil opleverden van 1 mm
per km. In 1918 werd toch maar besloten de
voorlopige coördinaten als definitieve te be
schouwen. Wie waren de heren Muller en
Bosscha?
- Ingenieur J.J.A. Muller (1856-1946), majoor
der Genie (KNIL), hoofd triangulatie-brigade
in het jaar 1892 op Sumatra. Later majoor van
de generale staf. Op 5 augustus 1905 benoemd
tot lid van de commissie. In 1909 buitenge
woon hoogleraar in de geodesie bij de Univer
siteit van Utrecht faculteit Wis- en Natuur
kunde. Hij woonde in Zeist, dus in de buurt
van de Bilt waar het woonhuis van Vening
Meinesz zich bevond.
- Johannes Bosscha jr (1831-1911), hoogleraar
theoretische mechanica in 1860. In 1878 werd
hij directeur van de Polytechnische School,
de latere TU Delft, als opvolger van Cohen
Stuart. In 1885 moest hij om gezondheids
redenen deze functie beëindigen. Hij was de
vader van Ru Bosscha die in 1923 bij Ban
doeng de Bosscha Sterrenwacht liet bouwen.
De Bosscha sterrenwacht was voor Vening
Meinesz van belang voor kalibratie van zijn
chronometers aan boord van de onderzeeërs.
Pikant detail: Zo adviseerde de hoogleraar
J. Bosscha (sinds 1863 lid van de KNAW) in
1875 de Meterconventie niet te tekenen waar
zeventien andere landen wel aan meededen.
Deze conventie diende ter verbetering en uni
ficatie van het metrieke stelsel en daarvoor
wilde men een internationaal bureau voor
maten en gewichten oprichten. Uiteindelijk,
lang na het overlijden van J. Bosscha, tekende
Nederland in 1929 wel.
In 1889 werd de Ingenieur-Verificateur van
het Kadaster uit Roermond, A.W.E. Kwist-
hout (1840-1918) lid van de commissie. Hij
werd benoemd in verband met de
Rijksdriehoeksmeting die in 1885 begonnen
was.
Joop Gravesteijn
44
Basismeting Stroe (foto komt uit het NCG-archief, thans bij het Nationaal Archief)
2017-1 De Hollandse Cirkel
