Le tachéomètre Sanguet
Ir. Theo van den Broek
Wij hebben sinds de jaren 80 de beschikking
over moderne tachymeters/total stations. In
strumenten die digitaal hoeken en afstanden
kunnen meten en automatisch kunnen registre
ren. Het woord tachymeter is afgeleid van het
Griekse tachus dat snel betekent. Een druk op
de knop volstaat en het instrument meet een
horizontale hoek, verticale hoek en schuine
afstand. Indien gewenst worden deze meetge
gevens omgezet naar een horizontale afstand,
verticaal hoogteverschil of coördinaten. Maar
hoe ging dit in 1960 of 1860? Hoe mat men
toen horizontale afstanden?
Aankoop
In de tweede helft van de jaren 60 tijdens mijn
studietijd in Delft kwam ik in aanraking met
dubbelbeeldafstandmeters, basisafstandmeters
en diagram-tachymeters, maar hoe mat men
afstanden een eeuw eerder? Twee jaar geleden
kwam ik op de site van de GIH (Geodatisches
Instituut der Leibniz Universitat Hannover) een
foto tegen van de Sanguet kontakttachymeter,
een wel heel mooi instrument dat ik nog niet
eerder had gezien. Mijn belangstelling was ge
wekt. Toen ik enkele maanden daarna zo'n
zelfde instrument op Ebay Frankrijk tegen
kwam heb ik hem gekocht. Het instrument was
niet compleet doordat de richtkijker ontbrak.
Deze is later gekocht als onderdeel van een
Egault waterpasinstrument (losse richtkijker
met reversieniveau) en gemonteerd op de
Sanguet (door Guy Paone van GSI-Opticals).
Joseph Louis Sanguet (1848-1921) was een
Franse landmeter die het instrument in 1866
bedacht heeft, hij noemde hetzelf een longi-
mètre. Het instrument kan horizontale afstan
den meten en is daarmee een van de eerste
zelfreducerende afstandmeters. Verder heeft
Joseph Louis
Sanguet
(1848-1921)
Messing instrument uit circa 1870
2017-2 De Hollandse Cirkel