Varia: oud en nieuw
Het museum Voorlinden, even verderop in
Wassenaar, bewijst dat met chemicaliën meer
te verdienen valt dan met geodesie. In de
openingstentoonstelling met meer recente
kunst dan in Leiden was een antiek kinderbed,
een smoezelig matras met daarop geschilderd
een landkaart te zien. De uitleg daarbij in de
tentoonstellingsfolder gaat het niveau van de
normale thematische kartografie ver voorbij:
"Stedennamen als Warszawa en Krakow ver
raden dat het om een uitsnede van de kaart van
Polen gaat. De verbindingswegen tussen de
steden zijn met rode verf aangebracht. De
locaties zijn hier benadrukt met de matras-
De Koninginnen van de Nijl in het Nieuwe
Rijk (1539-1077 v. Chr.) leefden aan het hof
met hun huwelijken en intriges. Aan het leven
van deze koninginnen was in het Rijksmuseum
van Oudheden in Leiden een tentoonstelling
gewijd met godenbeelden, juwelen en ge
bruiksvoorwerpen. Weinig zullen de dames
geweten hebben van het meetwerk dat in die
tijd werd uitgevoerd met de "Koninklijke el
van Amenemope". Hij is vernoemd zijn eige
naar, een ambtenaar, die opzichter was van de
graanopslag in heel Egypte. Hij is beschreven
met een wijdingstekst aan koning Horemheb
(ca. 1319-1292 v. Chr). De meetlat geeft de
'koninklijke el' weer, van ongeveer 52,5 cm
lang. Hij is onderverdeeld in zeven "hand
palmen, van elk vier vingers, en elke vinger is
weer in zestien delen opgedeeld. De konink
lijke meetlat had één palm meer dan de 'korte
el', die een lengte had van de top van de
middelvinger tot de elleboog. De El is gemaakt
van hout met een witte pasta. Wilt u hem zien
dan moet u nu naar het Museo Egizio in
Turijn, waar hij tot de vaste collec
tie behoort.
knopen die zodoende op vreemde plekken zijn
terechtgekomen. Je zou het bed als schilderij
kunnen beschouwen, toch is het voor
Guillermo Kuitca (Argentinië, 1961, de maker)
veel meer dan een neutrale ondergrond waarop
hij schildert. De verkleuringen en de golvingen
van het matras worden onderdeel van de voor
stelling. Het bed is een plek van individuele
verhalen; van dromen en geborgenheid, maar
ook van passie, eenzaamheid en nachtmerries.
De landkaart daarentegen is een terrein op
macroniveau: het toneel waarop collectieve
vraagstukken over politiek, over het trekken
van grenzen, over oorlog en vrede af te lezen
zijn. In het werk vloeien het individuele ver
haal en de collectieve geschiedenis in elkaar
over. Het bed als terrein waarop zich het
menselijk toneel afspeelt."
Chris Nelis
85
2017-2 De Hollandse Cirkel
