Varia: referentiepeilen bij de bouw van de Snellesluizen
tsts4^i
fTffiSZZiï- - r— -\
^u».
De Snellesluizen, een benedensluis en een
bovensluis in de IJsseldijk in Moordrecht,
werden van 1827-1829 door Rijkswaterstaat
gebouwd. De bovensluis werd een dertig jaar
geleden door het hoogheemraadschap van
Schieland vervangen. Bijna 160 jaar zat in de
sluismuur daarvan een monumentale hard
stenen peilschaal. Op 16 mei 1987 was er een
sluis-heropening zonder aandacht voor het ver
dwijnen van dat bijna 160 jaar oude maat-
object.De op de oude en lange peilschaal
aangegeven maateenheid héétte een el. Het
was echter al het in 1820 ingevoerde metrieke
stelsel met de meter, maar men hechtte aan de
oude naam. Tot op een rijkspeilschaal toe!
Vanaf maart 1826 was waterstaatsingenieur
Jan Anne Beijerinck, eerst nog onder hoofd
ingenieur Jan Willem de Thomèze, belast met
het ontwerpen en de uitvoering van de Zuid-
plaspolder. Als Beijerinck in 1851 zijn verhaal
over de drooglegging van de Zuidplas publi
ceert noemt hij daarin de meter ook nog de el.1
De bovenkant van de peilschaal bereikte 3 el
en 10 duim, want centimeters noemde men ook
graag nog duimen. Dat het toch echt om maten
in het decimale stelsel ging is te zien aan de
onderverdeling van elke decimeter: tien centi
meters: vijf streepjes rechts en vijf streepjes
links. Hoeveel moeite gezagsdragers ook
deden om de logica van het metrieke stelsel te
verkopen, oude namen hielden lang stand. Niet
alleen de morgens en de ponden, maar ook de
vele 'mijlpalen'.Het referentiepeil voor de
C-f* M 1 E
f :vL tm JriVW ■•'j -V*. 4-jff
L
i J j rr41 nrn <SiKn.^l MÉ
A». &SftGr*u
üc VMIpi^b .srF#sfr3Mtf
44+ 4r r,
.«'.4 "jtT Ji' fti^'r -.-i'r-j 4ivu4^ y^-nW-
««imr-ryM '^rr Vi'-.n'!^
■V-r' rr/><X#r^Hn 'Vï- '-- Tjj
fci-. r r."
tfJfjC 4^.WAJ„4 ^r. J*rr'J4*44—jf-*HWjf..-v.Aj. - J
::.^.,,JlfA -■ ZjiT1 -V-a.
Vi,i~' 4<f
4■'rr^r 4. -T.
ri 4*^4 ,d ^r-dd-r-" ,.v_^._-
ttó^.Wi™iL4f~-4*4 **--4 - ■-
fin prit du liï'T nenll JSSJfBonitii t slaat nalij Aen walinnültn ij', 1,
ui Jrn Jiüf|.-itnnrJrn j.ijudf <k iiuJ of ItL'i ^uidphipfil Vfijmit Ac mi—
dfjstliiiirpe ditpü- m bspjlc-radiujfii luuctru ^ridiirarn.
Art. 3.
Ptii,
1
•4/ËrS- '4r 'W
3M-+
>V,' 4 4-1 r-4-V" jfofertl*
- jFr* i^rr- r* m Ij»! r;
I '«/V 4-t^-Jf.lJ I 4-4-4. lit'
.frfjrMy; Lf .tt aj c %-■ fci--
4 tf*/,- - Ay.j
Fhr-I. '4l *«rV pir,4iillAf«,r«4w..
-44 l.Jirl.*.
-|r/Z
,A j|iir*«4-tT±> A 4-4
M n ■M4i4^.lr^'iAl r"rAr
M—Ji JirW-l lö-r -
Ati-p
rti i if/,
fi/W /-
.-44 41 r J.
T.-j
„4^-^
-4St*+ jfcZrt^C--«i m'>e rï
Si/na 200jaar oud
KB van 18 februari
1818 tweetalig
handgeschreven
(Beeldbank R WS)
Uit gedrukt Snellesluisbestek van 1827, NA, Archief Cie. Toezicht Jan Anne Beijerinck als
Droogmaking Zuidplas Schieland, toegangsnummer 3.07.08, jong ingenieur
inv.nr. 36 (particuliere collectie)
1 J.A. Beijerinck, Geschied- en waterbouwkundige beschrijving der droogmaking van den Zuidplaspolder in Schieland, in
Verhandelingen van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs 1851-1852
90 2017-2 De Hollandse Cirkel
