v*:\\
Varia: Rijksmuseumobjecten (2) \v Jjr
Objectnummer: NG-MC-884-A
Opschrift: 'J:M: Kleman fecit Amsteldam'
Omschrijving: Twee bijna identieke clinometers om de maximale helling van een
slingerend schip te meten. Beide zijn van messing, gemonteerd op een houten achterplaatje
met het middelpunt van de boog bovenaan. De schaal op de boog loopt van 0° tot 45° naar
iedere kant. De buitenrand van de boog is getand, iedere kant in tegengestelde richting.
De twee wijzers hebben pallen tegen de achterkant, die in de tanden grijpen: hierdoor
kunnen zij alleen naar buiten bewegen langs de boog. Met de hand kunnen de pallen
losgemaakt worden om de wijzers weer naar 0° terug te brengen. Door een kleine
onderbreking van de palrand kunnen de wijzers niet in elkaars achtste van de boog terecht
komen. De tanden van het ene kwadrant (a) verdelen de boog in kwart graden, die op het
tweede (b) in halve graden. De wijzers op het eerste kwadrant (a) lopen met kleine rolletjes
over de graadboog. Als het schip slingerde, sloeg iedere wijzer uit naar de kant waar het
schip overhelde en gaf de maximum helling aan. [gecombineerde beschrijving]
Ontwerper: Jochem Pietersz. Asmus
Vervaardiger: Jan Marten Kleman
Plaats vervaardiging: Amsterdam
Datering: 1793 - 1808
Materiaal en Techniek
Fysieke kenmerken: hout, messing
Afmetingen: h 25,5 cm x b 32,2 cm x d 3
Verwerving: 1883
Documentatie: Catalogus der verzameling van modellen van het Department van Marine,
J.M. Obreen, p. 160, cat.nr. 884
Vragen? Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
(www.rijksmuseum.nl)
Titel: Clinometer
2017-4 De Hollandse Cirkel
185
