Voor u gelezen
David Barrie, Sextant - Die Vermessung der
Meere, München - Piper Verlag, 2017,
352pagina's, ISBN 978-3-492-40612-3, 15
Ruim 250 jaar geleden waren de contouren van
de continenten, vaarroutes en obstakels nog
niet gedetailleerd in kaart gebracht. Het varen
over de wereldzeeën was een groot en zeer ge
vaarlijk avontuur. De komst van een redelijk
nauwkeurig navigatie-instrument bracht meer
veiligheid en comfort voor de zeevaart. Dit
optische instrument voor navigatie op zee en
tegelijkertijd een instrument voor landmetin
gen werd al snel wereldwijd sextant genoemd.
Hoe dit optische instrument in de wereld kwam
vertelt auteur David Barrie op een interessante,
deskundige, begrijpelijke en vooral boeiende
wijze in dit boek. De uitgebreide rol van de
sextant in de ontdekkingsgeschiedenis van
land en routes is volgens de auteur op eenvou
dige wijze begonnen door het aannemen van
een wet in het jaar 1714 door het Britse parle
ment waarin aangegeven werd dat er een be
trouwbaar navigatiesysteem moest worden ont
wikkeld. De sextant werd net als het anker een
vertrouwd symbool voor de zeevaart. Het vast
stellen van de juiste route door gebruik van de
sextant is niet zo eenvoudig en vraagt een
maatgerichte instructie en veel oefening. Op
onderhoudende wijze verbindt de auteur het
leven en belevenissen van bekende en onbe
kende wereldreizigers en ontdekkers aan het
vorm en inhoud geven van de sextant als een
uniek optisch instrument, waarvan er inmid
dels vele varianten en uitvoeringen bekend
zijn. Het is een boek vol avonturen geworden.
De lezer zit volledig in de verhalen uit de prak
tijk van zeemannen, die soms onder barre om
standigheden de route op zee moeten zoeken
en doorgeven aan de kapitein en anderen op
het schip. Het geheel is een fascinerende men-
Die Vermessung
der Meere
jw K
BI
V} iT'rtsSSS
geling van wetenschap en heldendaden en tege
lijkertijd een liefdesverklaring aan de zee. De
auteur bespreekt in een geïllustreerde bijdrage
de historische voorlopers voor het vaststellen
van de positie op zee en laat de principiële op
bouw van een sextant zien. Daarna volgen de
vele reisverhalen met de fascinerende beleve
nissen rondom het bepalen van de route en de
gebruikte instrumenten, tezamen met aandacht
voor alle andere bijzondere historische ontdek
kingen en uitvindingen. Het boek sluit af met
een beeld over de ontwikkelingen in de naviga
tie en plaatsbepaling na de sextant. Pas in de
eerste periode van de zeventiger jaren van de
vorige eeuw werden de eerste ontwikkelingen
van GPS bekend gemaakt. Een verklarende
woordenlijst, een literatuuroverzicht en een
trefwoordenlijst maken de leerzame publicatie
compleet.
Jan M. Broeders, Optische Fenomenen,
www.optischefenomenen.nl
191
2017-4 De Hollandse Cirkel
