Van Swinden al als afgevaardigde bij de confe
rentie in Parijs, en voordat deze terug kwam
naar Amsterdam was Krayenhoff al betrokken
bij de verdediging van de Bataafse Republiek
tegen de Engelse en Russische troepen na hun
invasie in augustus 1799. Toen Krayenhoff dus
in november 1800 met de eerste twee gekar
teerde kaarten bij Van Swinden langs ging,
moet het voor hem een openbaring geweest
zijn om te horen op welke manier de drie
hoeksmeting tussen Barcelona en Duinkerken
was uitgevoerd. Hij wilde uiteraard graag zijn
metingen over kunnen doen met soortgelijk
instrumentarium als in Frankrijk gebruikt was.
Omdat Van Swinden van 20 juni 1800 tot en
met half september 1801 lid was van het Uit
voerend bewind (dagelijks bestuur) van de
Bataafse Republiek16, kon deze het voor elkaar
krijgen dat Krayenhoff in maart 1801 de be-
schikking kreeg over een repetitiecirkel van
Borda, vervaardigd bij Lenoir in Parijs. Hij had
het instrument nog nooit gezien, en moest nog
leren hoe hij daarmee moest omgaan. Maar
nadat er op 19 september 1801 een derde
staatsgreep had plaatsgevonden, werd er be
sloten om terug te keren naar de oude geweste
lijke indeling.17 Hierdoor was voor Krayenhoff
gelukkig de ergste tijdsdruk voor het maken
van de grote kaart verdwenen!
Geraadpleegde literatuur
Behalve mijn in DHC 2017-4 blz. 170 al ge
noemde bronnen ook:
- G. Moll, Redevoering over Jan Hendrik van
Swinden, uitgesproken in de vierde openbare
vergadering der Eerste Klasse van het
Koninklijk-Nederlandsche Instituut van
Wetenschappen, Letterkunde en Schoone
Kunsten, gehouden op den 26 Augustus 1823.
Uitgegeven te Amsterdam bij Pieper en
Ipenbuur, 1824
- H. Nieuwenhuis, Het Eise Eisinga Planeta
rium. Uitgegeven door Telenga's Drukkerij
B.V. te Franeker, 1988
- A. den Oudsten, H. Terpstra en anderen,
De hemel is gestegen of de aarde is gedaald,
catalogus uitgegeven t.g.v. de gelijknamige
tentoonstelling in Museum 't Coopmanshüs
te Franeker van 10 augustus tot 31 oktober
1981
- Vaderlandsche Historie, vervattende de Ge
schiedenissen der Vereenigde Nederlanden,
enz., 37e deel, Uitgave Johannes Allert,
Amsterdam, 1806
- Decreeten van de Provisioneele Repraesen-
tanten van het Volk van Holland. Van Sep
tember en October 1795. Vijfde deel, tweede
stuk, blz. 1128 t/m 1133. Uitgave in Den
Haag ter 's Lands Drukkery 1798 (Google).
Verder aangegeven als 'Decreeten 1795'
- 'Decreeten der Nationale Vergadering Re-
presenteerende Het Volk van Holland', Agtste
deel. October 1796, blz. 581 t/m 589. Uitgave
in Den Haag ter 's Lands Drukkery 1796
(Google). Verder aangegeven als 'Decreeten
1796'
55
Repetitiecirkel van Borda (foto TU Delft)
16 Moll, noemt het op blz. 35 'een der hoogsten posten in den Staat', en in de voetnoot (32) op blz. 58 noemt hij de data; Wikipedia,
Henri van Swinden en op www.parlement.com.
17 Jan J.B. Kuipers, blz. 60; en Kloek en Mijnhardt, blz. 325. Bij de .com-sites en Wikipedia zijn de vermeldingen per 28-12-2017.
2018-2 De Hollandse Cirkel
