Méér dan instrumentele promotie Nicolas de Hilster (VU)
Adri den Boer (ook foto's)
Op gezag van de rector magnificus van de VU,
prof.dr. Vinod Subramaniam, verdedigde
Nicolas de Hilster ten overstaan van de
promotiecommissie van de Faculteit der
Geesteswetenschappen op woensdag 9 mei
2018 met succes zijn proefschrift. Promotoren
waren de historici prof.dr. Karel Davids en
prof.dr. Frans van Lunteren.
De historische plechtigheid was in de aula met
voor de deuren het borstbeeld van Abraham
Kuyper en achter het podium een (ongebruikt)
kerkorgel.
Navigation on Wood, Wooden Navigational
Instruments 1590-1731: An analysis of early
modern western instruments for celestial navi
gation, their origins, mathematical concepts
and accuracies is de titel van het Engelstalige
proefschrift van De Hilster. Het enige Neder
lands in de aula was deze middag de oud
Nederlandse tekst van Psalm 124 vers 8 rond
'de maagd in de tuin' op de katheder, het uni
versiteitszegel van Kuyper: 'Onse hulpe sij in
den name des Heeren'. (De maagd stond eind
16e eeuw symbool voor de Nederlanden. In de
'tuin' had ze een veilige plek gevonden waar
ze in vrijheid kon leven.) Bij de verdediging
zocht een aanvaller naar het Engelse woord
voor 'landrot' en een collega wist het nog ook:
landlubber!
Verzamel-achtergrond
Als verzamelaar van nauti
sche en geodetische instru
menten verwierf Nicolas de
Hilster in 2001 een 19de-
eeuwse octant. Omdat hij
meer wilde weten over diens
voorgangers begon hij het
Daviskwadrant te onderzoe
ken. Nadat hij met succes een
replica ervan had gebouwd
maakte hij meer houten navi-
gatie-instrumenten. Het ging
om instrumenten die met
name werden gebruikt voor
de breedtebepaling op zee,
van Thomas Harriot tot John
Hadley toe. Reconstructies
en replica's van de instru
menten waren om te gebrui
ken voor een beter begrip
42
Promovendus Nicolas de Hilster, paranympfen Pieter Aandewiel (links)
en Adri Twisk, plus pedel.
Achter de VU-katheder met 'de maagd der
Nederlanden in de tuin' binnen psalmtekst.
2018-2 De Hollandse Cirkel
