1
eJ
verdeelmachines geplaatst. De tijdschriften
databank werd vernieuwd en werd uitgebreid
met het KT. Een mijlpaal was ook dat GIN
50% van de jaarkosten daarvan ging dragen.
(De tekstkop op de website is ook aangepast!)
De werkgroep IGIE presenteerde zelfs een
notitie Namaakinstrumenten. (Die betiteling
gold niet voor de op een sheet getoonde nieuwe
educatieve replica van een Hollandse cirkel in
Museum Boerhaave!) Bij de gemeente Amster
dam gold voor de instrumentencollectie 'Kan
weg' en ook die ging grotendeels naar de
Kanaalweg! Eerste plannen werden gemaakt
voor een nevensessie bij de FIG Working Week
in 2020 daar in Amsterdam. Er was sprake van
twee opgeheven werkgroepen: Onderwijs en
Documentatiecollectie Geodesie-opleiding
Delft. Rijkswaterstaat CIV uit de Prinsenstad
werd weer gememoreerd als de verdwenen
begunstiger. (Actualiseert IGIE hun instru-
mentenbezit ook niet meer?, zie 'IGIE-geregi-
streerde instrumenten geveild', in: DHC 2017
4, AdB.) 'Kostenbeperking helpt,' zo zei
Nicolai ook, én dat 2018 financieel toch weer
een batig saldo zal geven. Een aankondiging
was nog het weer deelnemen aan GeoBuzz,
dankzij het in 2018 gepromoveerde lid en
redacteur De Hilster met zijn houten navigatie-
instrumenten.
Mechanische rekenmachines
Prof.dr.ir. Paul Breedveld (Werktuigbouw
kunde TU Delft) is verzamelaar en restaurateur
van mechanische rekenmachines. In één van
zijn vakken geeft hij daar jaarlijks drie colle
ges over. In zijn presentatie daaruit waren
slechts de sheets in het Engels: Rise Fall of
the mechanical Calculator. Pascal, Leibniz en
Babbage waren de grondleggers ervan. De
optel- en aftrekmachine Pascaline (1642) op
basis van tandwielen en een overdrachts
mechanisme voor '9 en 99 +1' was toch even
min een succes als de Leibniz Calculator
(1694). De arithmometer (1851) werkte wèl be
trouwbaar, kon ook vermenigvuldigen en delen
en werd door tal van firma's gemaakt. Een be
langrijke ontwikkeling verder was de motori
sering. Tot 1970 verschenen veel versies daar
van, 'allemaal gemaakt voor de eeuwigheid'.
Toch kwam in 1962 al de eerste stille tafel
rekenmachine Anita (en in 1972 de zakreken-
machine). De donateurs hadden ook interesse
in de door Breedveld meegebrachte machines!
Erfgoedcollectie TU Delft
Na de 'lopende' broodjeslunch gaven conserva
tor Sylvia Nijhuis en universiteitshistoricus
Abel Streefland (ook lid van de Raad van
Advies van DHC) een presentatie over de rijke
erfgoedcollectie van hun TU Delft. Mevrouw
Nijhuis gaf een overzicht van de diversiteit aan
(deel)collecties, waar Geodesie er één van is,
'misschien wel de mooiste'. Aardig was na de
morgenlezing ook de sheet van de grote deel
collectie Rekenapparatuur, een van de weinige
met ook objecten van buiten de TU. Bij de geo
detische plaatjes waren uiteraard objecten als
een Hollandse cirkel, maar ook portretten van
Pouls en Gravesteijn! De conservator kondigde
de expositie over de 19e eeuw in Panorama
Mesdag in het voorjaar van 2019 aan.
Abel Streefland besprak de toen nog komende
expositie 'The Age of Standards' in de Aula,
met ook weer de landmeetkundige grondlegger
van de TU Delft Antoine Lipkens én de
1
112
TUD-conservator Sylvia Nijhuis dankte DHC-ers
voor hun steun bij haar werk. De 'ladenwand' is
van fotobehang van eigen oude meubels.
2018-3 De Hollandse Cirkel
