onder de graveerstift. De L-vormige draag
constructie, met daarop de graveerunit, wordt
in de juiste hoogte gesteld en vastgeklemd aan
het platform. De graveerunit wordt op de an
dere poot van de L-vorm in de juiste positie
gebracht t.o.v. de liniaal en voorzien van de
juiste graveerstift. Met één volledige omwente
ling van het handwiel wordt het platform 1 mm
verschoven en door de hendel op de graveer-
unit volledig te bewegen wordt één streepje
gegraveerd op het liniaal. Voor elk te graveren
streepje moeten die twee handelingen worden
herhaald. Door het plaatsen van een andere set
instelwieltjes op de graveerunit ontstaat er een
andere verdeling tussen korte en lange streep
jes op de liniaal (b.v. lange streepjes bij elke 5
mm). Voor het graveren van 0,5 mm-streepjes
moet het handwiel half worden verdraaid, en
daarvoor zitten speciale inkepingen aan de
buitenrand van het handwiel en een invalstop.
Om een andere maatverdeling te graveren, b.v.
een inch-verdeling, moeten de twee fijn ge
tande tandwielen achter het handwiel worden
vervangen door een andere set, zodat een
andere overbrengingsverhouding ontstaat voor
die andere maatverdeling.
De instelnauwkeurigheid op het draaiwiel is
1/100 op één omwenteling en bij een beweging
van het platform van 1 mm, zou dat neerkomen
op 0,01 mm. Door de overbrenging via de twee
conische tandwielen en via de lange as met
schroefdraad naar het platform is er enig bewe-
gingsverlies, waardoor de eindnauwkeurigheid
waarschijnlijk uitkomt op 0,02 mm.
Plaatsing en onthulling in het
kadastermuseum
Op woensdag 21 maart 2018 hebben we de
beide machines op een aanhangwagen ge
schoven en goed vastgezet, waarna we alles
naar het Kadastermuseum hebben gebracht.
Op woensdag 23 mei 2018 vond de onthulling
plaats door Peter de Koningh, de kleinzoon
van Gerrit de Koningh, met naast hem zijn
broer Maarten en in het bijzijn van het bestuur
van de stichting De Hollandse Cirkel, de be
stuursvoorzitter van het Kadaster, de directeur
van het Kadastermuseum en andere direct-
betrokkenen.
Hiervan is een uitgebreid verslag gemaakt door
Adri den Boer, dat is geplaatst in de uitgave
van juli 2018 van dit tijdschrift.
20
Verdeelmachine na restauratie
2019-1 De Hollandse Cirkel
