Mussertpalen
Uitgezette grensstenen zijn er in soorten. Je
kunt ze niet alleen indelen naar materiaal en
leeftijd, maar wanneer het gaat om overheids-
palen ook vernoemen naar ambtenaren, mits
die later in de fout gingen. (Een voorbeeld van
vernoemen zonder dat misdragen is onbekend!)
Een Mussertpaal is zo de benaming voor een
betonnen grenspaal zoals die langs sommige
doorgaande wegen in en van de provincie
Utrecht zijn geplaatst op initiatief van ir. Anton
Adriaan Mussert. (Hij studeerde in Delft met
Willem Schermerhorn Civiele Techniek; Anton
woonde met zijn moeder en zus op Kanaalweg
15 daar! Ze studeerden op 5 juli 1918 tegelijk
af, Mussert 'met lof'. In 1946 stemde Scher-
merhorn in met het doodvonnis tegen zijn
vroegere studiemakker.)
Mussert werkte eerst bij Rijkswaterstaat. Van
1920 tot 1927 was hij ingenieur en van 1927 tot
1934 hoofdingenieur bij de Provinciale Water
staat Utrecht. Hij werd ook belast met het pro
vinciaal wegenplan, een toen nieuwe landelijke
ontwikkeling. De vele palen markeren de grens
tussen de provinciale grond en het particulier
eigendom. Op de achterkant van de palen staan
daarom de letters PG: Provinciale Grond. Op
de andere zijde van de paal staat het provincie-
wapenschild van Utrecht. (Het is best lastig
zonder kleur: een gevierendeeld schild; op het
eerste en vierde kwartier staat een kruis, op het
tweede en derde kwartier een leeuw. Het hart-
schild bestaat uit twee schuine vlakken. Het
schild is gedekt met een markiezenkroon.)
Veel palen bleven bewaard langs de Hamseweg
in Hoogland (Amersfoort), daarover is ook ge
publiceerd: De grenzen van de Hamseweg,
door Berend Drok; in De Bewaarsman, 2002-3
(Historische Kring Hoogland).
De nu beperkte grootte van zo'n grenspaaltje
wordt weer goed aangegeven door Frederiek
Breedijk, die dat in het vorige nummer met een
gróte grenspaal in Nijkerk ook deed, opnieuw
dank!
(Adri den Boer)
Museonbezoek aanbevolen!
De enorme Haagse Museoncollectie van
273.000 voorwerpen in vooral het depot (ook
op internet) is beroemd en kwam in 2005 en
2015 al even aan bod in dit blad. Het museum
werd in 1904 als Museum ten bate van het
Onderwijs opgericht door Frits van Paasschen,
een kranteneigenaar die van mening was dat
kinderen op school te weinig kennis maakten
met industrie en daardoor later niet genegen
31
Frederiek Breedijk toont nu in Hoogland de
bescheiden afmeting...
van de betonnen Mussertpalen
(foto's José Broekhuizen)
2019-1 De Hollandse Cirkel
