Op 25 april 2014 verhuisden de instrumenten
naar hun huidige locatie in de toren van het
Geodesiegebouw.40 Een paar maanden eerder
werd in overleg met IGIE besloten dat de
PRURO met zijn ruim 100 kg te zwaar was om
naar boven te verslepen.41 Al een paar jaar
daarvóór, in oktober 2011, was ik door Ad van
Vliet benaderd met de vraag of ik de PRURO
in mijn collectie zou willen opnemen wanneer
daar in Delft geen plek meer voor was. Rond
die tijd waren wij thuis net bezig met nieuw
bouw en moest de overdracht dus even op zich
laten wachten. Op 2 december 2013 was het
dan zover en ben ik het instrument in Delft op
gaan halen om het naar Castricum te brengen.
Op de schotelvormige voetjes voor de stel-
schroeven na, was het instrument bij ophalen
compleet. De voeding voor de verlichting heeft
nog een nieuwe schakelaar gekregen, maar
voor de rest is die nog origineel en datzelfde
geldt voor de lampen. Tijdens de opslag in
Delft was het instrument reeds deels gedemon
teerd en bij het transport naar Castricum is het
nog verder gedemonteerd om het enigszins
draagbaar te maken. Bij mij aangekomen heeft
de PRURO al die tijd volledig gemonteerd in
een verwarmde opslag gestaan. Aanvankelijk
was het de bedoeling ermee te gaan meten en
met name de randverdelingen van modernere
instrumenten te gaan testen. Hiertoe had ik een
kolom gemaakt waar de PRURO stabiel op kon
staan en heb ik, samen met de toenmalige
werknemer Thijs van der Nagel, in mei 2014
nog een volledige serie waarnemingen gedaan
(zie afbeeldingen 7 en 8). De meting, die circa
acht uur in beslag nam, bleek echter verstoord
te zijn en is verder niet uitgewerkt, mede om
dat de tijd ontbrak het ALGOL60 algoritme uit
het artikel van Bakker te herschrijven naar een
moderne programmeertaal.
Daarna is het instrument niet meer gebruikt. In
februari 2018 ben ik op uitnodiging van Joop
Gravesteijn met hem een dagje op pad gegaan
in Delft. Een van de locaties die we bezochten
was de Faculteit Bouwkunde, waar ik kennis
maakte met de collectiebeheerder Sylvia
Nijhuis, die ons meenam naar het depot. Op
een bepaald moment kwam de PRURO ter
sprake en gaf ik aan dat ik, wegens de aan
staande verbouwing van ons huis voor het
realiseren van een astronomisch observato
rium, geen ruimte meer zou hebben voor dit
instrument. Aangezien ik wist dat het Delftse
banden had, leek mij de collectie van de TU
Delft de uitgelezen plek het instrument te her
bergen. Ook Sylvia Nijhuis leek dit een goed
plan, mits aangetoond kon worden dat het in
strument daadwerkelijk aan de TU gebruikt
was. Op 7 februari 2019 heb ik samen met
mijn zwager Adri Twisk het instrument gede
monteerd en gereedgemaakt voor het transport
terug naar Delft. De volgende dag zijn we naar
Delft gereden en werd het instrument overge
dragen, en ter plaatse volledig gemonteerd, met
de belofte de geschiedenis ervan in een artikel
vast te leggen, waarvan akte.42
Dit artikel is mede tot stand gekomen dankzij
de waardevolle aanvullingen van Leen
Aardoom, Wim van Beusekom, Jan Ebbinge,
Joop Gravesteijn, Ad van Vliet en niet op de
laatste plaats Hermann Schmider van de firma
Breithaupt te Kassel, waarvoor ik hen veel
dank verschuldigd ben.
80
Afbeelding 8: Thijs van der Nagel achter de
Breithaupt PRURO met Wild T3 no. 8563
40 "DHC in Torenkamer Geodesiegebouw", in: De Hollandse Cirkel, Jaargang 16, nr. 2, (juni 2014), p. 75
41 Correspondentie met Joop Gravesteijn d.d. 29 april 2019 16:07
42 De PRURO is in de collectie van de TU Delft opgenomen met nummer 2019.0001.GEO. DHC heeft ter demonstratie een Wild T1
eraan toegevoegd, een exemplaar dat overigens altijd in eigendom van de TU Delft is geweest, en nu nummer 2019.0002.GEO
heeft gekregen.
2019-2 De Hollandse Cirkel
